σε συνεργασία με τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας
Επιμέλεια: Ηλίας Νικολακόπουλος
Από την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου και κάθε Κυριακή 11:00 - 12:00 το πρωί Στο Κόκκινο 105,5 στην Αθήνα και 93,4 στη Θεσσαλονίκη
Πως ξαναδιαβάζουμε το παρελθόν την εποχή της κρίσης; Πως επιστρέφουμε στα ορόσημα με τα οποία οι άνθρωποι σημάδεψαν την ιστορική διαδρομή τους, την ώρα που ένας ολόκληρος κόσμος αλλάζει;
Πως ξαναβλέπουμε τους μύθους και τις πραγματικότητες του χθες με βάση τις νέες βεβαιότητες του σήμερα;
Η Ιστορία στο Κόκκινο επιθυμεί να συνομιλήσει για το χθες με σύγχρονους επιστήμονες και νέες οπτικές. Εστιασμένη κατά κύριο λόγο στον ταραγμένο 20ό αιώνα, την εποχή των άκρων και με αφορμή σημαντικές ιστορικές επετείους επιχειρεί να αναδείξει μια σειρά από άξονες που διέτρεξαν την πρόσφατη ελληνική ιστορία: από το κίνημα στο Γουδί έως και τη Μεταπολίτευση, από τη σταφιδική κρίση των αρχών του αιώνα έως το επισιτιστικό πρόγραμμα του ΕΑΜ, από το δημοτικιστικό κίνημα στην καθιέρωση του μονοτονικού. Ο στόχος είναι να μιλήσουμε για το παρελθόν ξεφεύγοντας από στερεότυπες εικόνες και έτοιμα σχήματα, να επεξεργαστούμε το παρελθόν ώστε να κατανοήσουμε το σήμερα. Η διαδρομή αυτή θα γίνει με τη συνεργασία των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, τόσο στην επιλογή των θεματικών και των συνομιλητών, όσο και με τη χρήση των μοναδικών αρχειακών και έντυπων συλλογών τους για τον 20ό αιώνα.
1η εκπομπή
Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 11.00 – 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Τι ήταν και τι ήθελε το ΕΑΜ;
Συζητούν ο Ηλίας Νικολακόπουλος και η Ιωάννα Παπαθανασίου
Στις 27 Σεπτεμβρίου συμπληρώνονται 72 χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ. Η επέτειος, επίκαιρη περισσότερο από κάθε άλλη φορά, δίνει την ευκαιρία – πρόκληση να στοχαστούμε το παρελθόν και τη σημασία του για τους σημερινούς δύσκολους καιρούς. Την Κυριακή, η «Ιστορία στο Κόκκινο» είναι αφιερωμένη στο εθνικό και πατριωτικό, κοινωνικό κίνημα που εκφράστηκε μέσα από το ΕΑΜ και τις συνιστώσες του στα χρόνια της γερμανικής Κατοχής και στην Απελευθέρωση. Ο Ηλίας Νικολακόπουλος και η Ιωάννα Παπαθανασίου συζητούν στο πλαίσιο αυτό για το «Τί ήταν και τί ήθελε το ΕΑΜ» με αφετηρία τον τίτλο του φυλλαδίου του Δημήτρη Γληνού.
2η εκπομπή
Κυριακή 6 Οκτωβρίου 11.00 – 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Οι τελευταίες εκλογές του δικομματισμού
Συζητούν ο Μάκης Μοσχονάς και ο Ηλίας Νικολακόπουλος
Τι σήμαιναν οι τελευταίες εκλογές του δικομματισμού στη χώρα μας; Πως σηματοδότησαν το τέλος μιας μακράς περιόδου κυριαρχίας του δικομματισμού στην Ελλάδα που εκκινώντας από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα έφτασε ως τις μέρες μας με συνεχείς αλλαγές και ανασυντάξεις; Πως επηρεάζουν όλα αυτά το σημερινό πολιτικό σκηνικό; Γιατί η ιστορία δεν είναι απαραίτητα κάτι το πολύ μακρινό.
3η εκπομπή
Κυριακή 13 Οκτωβρίου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Ημέρες της Απελευθέρωσης
Συζητούν ο Χάγκεν Φλάισερ, η Ιωάννα Παπαθανασίου και ο Ηλίας Νικολακόπουλος
Στις 12 Οκτωβρίου 1944, οι Γερμανοί εγκατέλειπαν την Αθήνα ύστερα από 3,5 χρόνια ναζιστικής Κατοχής. Πώς και με ποιους όρους ο λαός της πρωτεύουσας γιόρτασε την Απελευθέρωση; Γιατί η αλλαγή σκυτάλης κράτησε 5 ολόκληρες ημέρες; Ποιά ήταν τα σχέδια και πως οργανώθηκε η επόμενη μέρα; Γιατί κάθε επέτειος δίνει αφορμές για νέα ερωτήματα.
4η εκπομπη
Κυριακή 20 Οκτωβρίου 11.00 – 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Μέρες μιας άγνωστης εξέγερσης. Κύπρος, Οκτώβρης 1931
Συζητούν ο Ηλίας Νικολακόπουλος και ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης
Ο Οκτώβριος του 1931 σημαδεύτηκε από την αιματηρή εξέγερση του κυπριακού λαού ενάντια στη βρετανική διοίκηση, με αφορμή τους χειρισμούς της για την οικονομική κρίση και με κύριο αίτημα την Ένωση με την Ελλάδα. Επιστρέφοντας σε αυτή την ξεχασμένη σήμερα ιστορία ο Ηλίας Νικολακόπουλος συζητά με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Πασχάλη Κιτρομηλίδη για τον κυπριακό αγώνα, τα πρώτα του ξεσπάσματα και τα όσα ακολούθησαν χαράζοντας τη μοίρα του νησιού στον προηγούμενο αιώνα. Γιατί οι εξεγέρσεις έχουν τη δική τους ιστορία.
5η εκπομπή
Κυριακή 27 Οκτωβρίου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Το τέλος μιας δικτατορίας και η αρχή ενός παγκόσμιου αντιφασιστικού πολέμου
Συζητούν ο Τάσος Σακελλαρόπουλος και ο Πολυμέρης Βόγλης
Η 28η Οκτωβρίου 1940 ορίζεται ως σημείο τομής για την ελληνική ιστορία αφού ορίζει επί της ουσίας, το τέλος της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου και την είσοδο της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον πρώτο πόλεμο που είχε σαφές αντιφασιστικό πολιτικό πρόσημο και χαρακτήρα.
Η πορεία των πολεμικών πραγμάτων στο μέτωπο, η ιδιομορφία του ορεινού πολέμου, η πρωτοβουλία των αξιωματικών, το λαϊκότροπο στοιχείο της πολεμικής σύγκρουσης και η απήχηση του πολέμου στην Αθήνα θα αποτελέσουν τα κύρια εφόδια για τις μεγάλες πολιτικές και κοινωνικές ανατροπές οι οποίες θα καταγραφούν στην διάρκεια της Κατοχής.
Οι έξι μήνες σκληρής πολεμικής προσπάθειας θα επιτρέψουν στο ελληνικό λαό να διαχειριστεί την Κατοχή με θάρρος, κουράγιο και ελπίδα.
6η εκπομπή
Νοέμβρης 1973-Νοέμβρης 2013. 40 χρόνια μετά: 4 εκπομπές για μια επτάχρονη δικτατορία
Κυριακή 3 Νοεμβρίου 11.00 – 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Εκπομπή πρώτη: Η ανατομία του Καθεστώτος
Συζητούν ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, ο Σωτήρης Ριζάς και ο Τάσος Σακελλαρόπουλος
Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης συζητά με τον Σωτήρη Ριζά (ιστορικό, διευθυντή ερευνών στο Κέντρο Έρευνας Ιστορίας Νεώτερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών) και τον Τάσο Σακελλαρόπουλο (ιστορικό, υπεύθυνο των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη), για το δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου. Η συζήτηση στηριγμένη στις ολοένα και αυξανόμενες ιστορικές πηγές καθώς και στις έρευνες και μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, επιχειρεί να φωτίσει από διαφορετικές οπτικές γωνίες την ομάδα αυτή των μεσαίων και ανώτερων στελεχών του Ελληνικού Στρατού που κατέλαβαν την εξουσία, το καθεστώς που εγκαθίδρυσαν, την προσπάθεια πολιτικοποίησής του, τις συγκρούσεις στο εσωτερικό του. Ανάμεσα σε απλουστεύσεις και στερεότυπα που κυριαρχούν σε μεγάλο μέρος του δημοσίου διαλόγου για το καθεστώς, με πολλαπλούς διεκδικητές των ιδεολογικών κληρονομιών του, η κατανόηση των λόγων της επιβολής του και κυρίως των λόγων διατήρησής του στην εξουσία είναι ιδιαίτερα επίκαιρη και καίρια. Γιατί χούντα δεν ήταν μόνο το μυστρί του Παττακού ή οι ελληνικούρες του Παπαδόπουλου…
7η εκπομπή
Νοέμβρης 1973-Νοέμβρης 2013. 40 χρόνια μετά: 4 εκπομπές για μια επτάχρονη δικτατορία
Κυριακή 10 Νοεμβρίου 11.00 – 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Εκπομπή δεύτερη: Η άγνωστη αντίσταση (1967-1970)
Συζητούν ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, η Ιωάννα Παπαθανασίου και ο Τάσος Σακελλαρόπουλος
Η επόμενη μέρα του πραξικοπήματος στο εσωτερικό της χώρας σηματοδοτήθηκε από τις πρώτες ζυμώσεις και τις προσπάθειες για την οργάνωση αντιδικτατορικών οργανώσεων κυρίως από την Αριστερά και το Κέντρο. Στις προσπάθειες αυτές διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο οι Λαμπράκηδες, καθώς και αγωνιστές της γενιάς της Αντίστασης. Οι πρώτες αντιδικτατορικές ομάδες ξεκίνησαν τη δράση τους με μεμονωμένες και διάσπαρτες ενέργειες: κυκλοφορία αντιδικτατορικών εντύπων, προκηρύξεων και τρικ, διοχέτευση πληροφοριών στο εξωτερικό, τοιχοκόλληση αφισών, μετάδοση ηχογραφημένων μηνυμάτων, εκρήξεις βομβών σε δημόσιους οργανισμούς. Παράλληλα στο εξωτερικό οι Έλληνες φοιτητές, οι οικονομικοί μετανάστες, οι κυνηγημένοι από την Ελλάδα κινητοποιήθηκαν καταγγέλλοντας στην κοινή γνώμη τη δικτατορία. Στο εσωτερικό της χώρας, μέσα σε ένα κλίμα τρομοκρατίας και αδράνειας του πληθυσμού, η μοίρα των περισσοτέρων από αυτούς που συμμετείχαν στις αντιδικτατορικές οργανώσεις ήταν οι συλλήψεις, τα βασανιστήρια, οι δίκες και οι καταδίκες στα έκτακτα στρατοδικεία. Είχαν όμως ήδη ρίξει τους πρώτους σπόρους για την άνθιση του φοιτητικού μαζικού κινήματος που θα ακολουθούσε από το 1971 και μετά.
8η εκπομπή
Νοέμβρης 1973-Νοέμβρης 2013. 40 χρόνια μετά: 4 εκπομπές για μια επτάχρονη δικτατορία
Κυριακή 17 Νοεμβρίου, 11.00 στους 105,5 στο Κόκκινο
Συζητώντας για τον Νοέμβρη
Εκδήλωση του ραδιοφωνικού σταθμού 105,5 Στο Κόκκινο και των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας με αφορμή τα 40 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου
Μια ζωντανή συζήτηση, 40 χρόνια μετά, για την εξέγερση του Πολυτεχνείου, τα γεγονότα, τα όσα οδήγησαν σε αυτήν και τις επιπτώσεις της στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αντισθένους 7 & Θαρύπου), ανοιχτή στους ακροατές και φίλους της εκπομπής. Μετά τις ανακοινώσεις των ομιλητών, θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό. Οι ανακοινώσεις των ομιλητών θα μεταδοθούν ζωντανά από τους 105,5 Στο Κόκκινο, ενώ η συζήτηση διαδικτυακά στο www.stokokkino.gr
Συζητούν οι:
Βαγγέλης Καραμανωλάκης, ιστορικός (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Ηλίας Νικολακόπουλος, πολιτικός επιστήμονας (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Πέπη Ρηγοπούλου, ιστορικός τέχνης (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Τάσος Σακελλαρόπουλος, ιστορικός (Μουσείο Μπενάκη)
9η εκπομπή
Νοέμβρης 1973-Νοέμβρης 2013. 40 χρόνια μετά: 4 εκπομπές για μια επτάχρονη δικτατορία
Κυριακή 24 Νοεμβρίου 11.00 – 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Εκπομπή τετάρτη:Από τη δικτατορία στη Μεταπολίτευση: τομές, ανατροπές, αποτιμήσεις
Συζητούν ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, ο Τάσος Σακελλαρόπουλος και ο Τάκης Καφετζής
Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης και ο Τάσος Σακελλαρόπουλος συζητούν με τον Τάκη Καφετζή (πολιτικός επιστήμονας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου) για την μετάβαση από την δικτατορία στη δημοκρατία, τα όρια και τις επιμέρους περιόδους της Μεταπολίτευσης, την ανασύνταξη του προδικτατορικού πολιτικού χάρτη, την παρουσία της άκρας δεξιάς, τις κληρονομιές του δικτατορικού καθεστώτος και τη συμβολή τους στη συγκρότηση της μεταπολιτευτικής κουλτούρας.
10η εκπομπή
Κύκλος εκπομπών αφιερωμένος στο Δεκέμβρη 1944
Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Εκπομπή πρώτη: Η δεκεμβριανή σύγκρουση στη στρατιωτική και εδαφική της διάσταση
Συζητούν ο Ηλίας Νικολακόπουλος και ο Τάσος Σακελλαρόπουλος
Με αφορμή την συμπλήρωση 69 χρόνων από την πολεμική σύγκρουση στην Αθήνα, τα ΑΣΚΙ πραγματοποιούν κύκλο τριών εκπομπών με θέμα τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 1944. Όταν για σαράντα ημέρες η πόλη και οι συνοικίες που την περιβάλλουν έζησαν σε συνθήκες πραγματικού πολέμου, σε συνθήκες μιας σκληρής εμφύλιας σύγκρουσης. Αναζητούμε τα χαρακτηριστικά των πρωταγωνιστών, τις πολιτικές αφετηρίες των γεγονότων, την ποιοτική σύνθεση των αντίπαλων δυνάμεων, την εδαφική ανάπτυξη των μαχών αλλά και τις αιτίες οι οποίες οδήγησαν στην ανακωχή, στην πορεία των ομήρων και την κατάληξη με την υπογραφή της Συνθήκης της Βάρκιζας.
11η εκπομπή
Κύκλος εκπομπών αφιερωμένος στο Δεκέμβρη 1944
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Εκπομπή δεύτερη: Η κοινωνική διάσταση των Δεκεμβριανών
Συζητούν ο Ηλίας Νικολακόπουλος και ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης
Η κοινωνική γεωγραφία των συνοικιών της Αθήνας στην Απελευθέρωση, ο κοινωνικός διχασμός από τις εμφύλιες συγκρούσεις του τελευταίου χρόνου της Κατοχής, τα κρίσιμα γεγονότα της 3ης Δεκεμβρίου, η πόλη και οι συνοικίες κατά τη διάρκεια της μάχης, τα θύματα του Δεκέμβρη.
12η εκπομπή
Κύκλος εκπομπών αφιερωμένος στο Δεκέμβρη 1944
Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Εκπομπή τρίτη: Δεκέμβρης 1944: πολιτικές διαστάσεις και αποτιμήσεις
Συζητούν ο Ηλίας Νικολακόπουλος, η Ιωάννα Παπαθανασίου και ο Σωτήρης Ριζάς
Η τρίτη εκπομπή του κύκλου με θέμα τα «Δεκεμβριανά» εστιάζει στις πολιτικές διαστάσεις της ένοπλης σύγκρουσης που έμεινε γνωστή στην ιστορία ως «η μάχη της Αθήνας». Τί ήταν εντέλει ο Δεκέμβρης του ’44; Τί σήμαινε για τις εμπλεκόμενες πολιτικές δυνάμεις και ποιες εξελίξεις δρομολόγησε στην πολιτική σκηνή; Πώς βιώθηκε από τους πρωταγωνιστές του, αλλά και πως αποτιμήθηκε από τους αντιπάλους που θα υπέγραφαν τον Φεβρουάριο του 1945 τη Συνθήκη της Βάρκιζας;
13η εκπομπή
Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 11.00-12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο ζωντανά από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων
Μεταπολίτευση 1974: 40 χρόνια μετά. Μετάβαση ή αποκατάσταση;
Συζητούν οι:
Έφη Γαζή, ιστορικός (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου)
Βαγγέλης Καραμανωλάκης, ιστορικός (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Κωστής Κορνέτης, ιστορικός (Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης)
Δημήτρης Παπανικολάου, φιλόλογος (Πανεπιστήμιο Οξφόρδης)
Σωτήρης Ριζάς, ιστορικός (Ακαδημία Αθηνών)
Χαιρετισμός: Νίκος Φίλης, διευθυντής εφ. Η Αυγή
Μια διαφορετική εκπομπή, ανοικτή στους ακροατές και στους φίλους της «Ιστορίας στο Κόκκινο». Με αφορμή το ημερολόγιο ΑΣΚΙ-Αυγής για το 2014 μια ζωντανή συζήτηση, 40 χρόνια μετά από την πτώση της δικτατορίας. Ξαναγυρνώντας στους τελευταίους μήνες του 1974 και στα πυκνά γεγονότα που ακολούθησαν την πτώση της δικτατορίας, συζητάμε, με το βλέμμα στο σήμερα, νέες οπτικές και προσεγγίσεις για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στην Ελλάδα και τον χαρακτήρα αυτής της μετάβασης στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50).
14η εκπομπή
Κυριακή 12 Ιανουαρίου 11.00 – 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Φυλετικές και ρατσιστικές θεωρίες στην Ελλάδα (19ος-20ος αιώνας)
Συζητούν η Έφη Αβδελά, ο Ευγένιος Ματθιόπουλος και ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης
Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης συζητά με την Έφη Αβδελά (ιστορικός, Πανεπιστήμιο Κρήτης) και τον Ευγένιο Ματθιόπουλο (ιστορικός τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης) για τις φυλετικές θεωρίες στην Ελλάδα του 19ου και του 20ου αιώνα, τη διάχυσή τους και την πρόσληψή τους από ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού. Γιατί ο ρατσισμός και οι φυλετικές διακρίσεις είναι μια πολύ παλιά ιστορία.
15η εκπομπή
Κυριακή 19 Ιανουαρίου, 11.00 -12.00 στον 105,5 Στο Κόκκινο
100 χρόνια από την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου: το τέλος των αυτοκρατοριών και η αρχή ενός νέου κόσμου
Συζητούν ο Γιάνης Γιανουλόπουλος και ο Ηλίας Νικολακόπουλος
Μια συζήτηση αναφορικά με τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την έναρξή του: τα αίτια και τα αποτελέσματά του, οι κοινωνικές πραγματικότητες της εποχής, τα νέα όπλα στα πεδία των μαχών και στο μέτωπο της προπαγάνδας, η Οκτωβριανή Επανάσταση. Και για τα καθ’ ημάς: ο Α' Π.Π. και η Ελλάδα: Διχασμός και Μικρασιατική εκστρατεία. Έναν αιώνα μετά μια συζήτηση για το ισχυρό αποτύπωμα που άφησε στη μνήμη των ευρωπαϊκών λαών και τις πολιτικές χρήσεις αυτής της μνήμης σήμερα.
16η εκπομπή
Κυριακή 26 Ιανουαρίου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Στα παρεπόμενα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Οκτωβριανής Επανάστασης: Η ελληνική εκστρατεία στην Ουκρανία.
Συζητούν η Ολυμπία Σελέκου, η Ιωάννα Παπαθανασίου και ο Τάσος Σακελλαρόπουλος
Η έκδοση του ημερολογίου του γιατρού Νικόλαου Σμπαρούνη φέρνει στο προσκήνιο μια πρακτικά ξεχασμένη σελίδα της ιστορίας, την υπερπόντια εκστρατεία ελληνικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, στις αρχές του 1919. Ποιές ήταν οι πολιτικές και κοινωνικές πραγματικότητες που την υπαγόρευσαν; Ποιά ήταν η ατμόσφαιρα στην πόλη της Οδησσού που έγινε ο βασικός σταθμός των γαλλο-ελληνικών συμμαχικών στρατευμάτων; Πώς η ελληνική κοινότητα υποδέχτηκε το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα; Ποιές ήταν οι προσδοκίες και αναμονές, αλλά και ποιές ήταν οι απολήξεις αυτού του φιλόδοξου εγχειρήματος;
17η εκπομπή
Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
ΟΠΛΑ : μια οργάνωση αυτοάμυνας στην κατοχική Ελλάδα
Συζητούν ο Ιάσονας Χανδρινός και ο Ηλίας Νικολακόπουλος
Η εκτέλεση του Νικόλαου Καλύβα, υπουργού Εργασίας στην κατοχική Κυβέρνηση Ιωάννη Ράλλη τον Ιανουάριο του 1944 από την ΟΠΛΑ (Οργάνωση Περιφρούρησης Λαϊκού Αγώνα) ως ιδιαίτερη περίπτωση "πολιτικής δολοφονίας" στα πλαίσια της εποχής, και ο αντίκτυπός της στο κατοχικό στρατόπεδο. Μια συζήτηση για τον οργάνωση της αυτοάμυνας στο πλαίσιο της κατοχικής Ελλάδας, καθώς και της Ευρώπης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
18η εκπομπή
Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
«Και οι ποιητές τι χρειάζονται σε έναν μικρόψυχο καιρό;» Τέχνη-κρίση-ιστορία
Συζητούν ο Γιάννης Ψυχοπαίδης και ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης
Μια συζήτηση για την τέχνη, την ιστορία και την οικονομική κρίση; Ποιος είναι ο ρόλος ενός εικαστικού έργου τέχνης στη σημερινή συγκυρία; Ποιος είναι ο νέος δημόσιος χώρος και λόγος που μπορεί να κατακτήσει; Γιατί ένας καλλιτέχνης συνομιλεί με το παρελθόν; Η συμβολή της δεκαετίας του ’60 στη διαμόρφωση νέων καλλιτεχνικών ρευμάτων και η αμφισβήτηση του δόγματος της «ελληνικότητας» και της Γενιάς του ’30.
19η εκπομπή
Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 11.00 - 12.00 Στο Κόκκινο 105,5 στην Αθήνα, 93,4 στη Θεσσαλονίκη
Μαραθώνιος μιας ημιτελούς άνοιξης: Γρηγόρης Λαμπράκης
Συζητούν ο Στέλιος Χαραλαμπόπουλος, η Μαρία Κομνηνού και ο Τάσος Σακελλαρόπουλος
Μια ραδιοφωνική εκπομπή των ΑΣΚΙ για την νέα ταινία του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου σε παραγωγή του Περίπλου και της Feelgood.
Καλεσμένοι στο στούντιο ο σκηνοθέτης και η αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΕΚΠΑ και μέλος της Δ.Ε. της Ταινιοθήκης της Ελλάδας Μαρία Κομνηνού, συντονίζει ο Τάσος Σακελλαρόπουλος. Πενήντα ένα χρόνια μετά την δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη στην Θεσσαλονίκη παρουσιάζουμε μια ταινία που αφηγείται και τεκμηριώνει την προσωπικότητα του Λαμπράκη, την ζωή του, τις ευαισθησίες του, τα ιδανικά του, το ιατρικό έργο του, τα πολιτικά του οράματα και την αυτοθυσία του.
Παράλληλα στην ταινία καταγράφεται και αναδεικνύεται η έμφαση για ζωή δράση και ελευθερία που διέκρινε τους νέους των αρχών της δεκαετίας του 1960 απέναντι στην καταστολή της μετεμφυλιακής Ελλάδας, απέναντι στο εθνικόφρον παρακράτος. Αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας, άνθρωποι που γνώρισαν και συντρόφευσαν τον Λαμπράκη στην ιατρική και στους πολιτικούς αγώνες, ιστορικοί και δημοσιογράφοι, ξεδιπλώνουν στον φακό μνήμες, απόψεις και προϊόντα έρευνας.
Βήμα-βήμα και καρέ-καρέ θα συζητήσουμε για την ιδέα και την αφορμή που έφτασε να γεννήσει την ταινία, για την έννοια "πολιτική ταινία" και πολιτικό ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα, για την διάσταση και την απήχηση που έχουν τέτοια έργα στην κοινωνία μας.
20ή εκπομπή
Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 11.00 - 12.00 Στο Κόκκινο 105,5 στην Αθήνα, 93,4 στη Θεσσαλονίκη
Στρατόπεδο Μακρονήσου, 1947-1950: βασανισμός, σωματικός και ψυχικός πόνος, τρόμος και πόνος, εθνική αγωγή, αντικομμουνιστική προπαγάνδα
Συζητούν ο Στρατής Μπουρνάζος και ο Τάσος Σακελλαρόπουλος
Με αφορμή την επέτειο της μεγάλης σφαγής στο Α΄ Τάγμα της Μακρονήσου (29.2.-1.3.1948) οι ιστορικοί Στρατής Μπουρνάζος και Τάσος Σακελλαροπουλος συζητάνε για την ίδρυση, τη λειτουργία και την ιδιαιτερότητα του στρατοπέδου της Μακρονήσου. Σε ποιο σκοπό ανταποκρίνεται η δημιουργία του, ποιο είναι το σχέδιο της «αναμόρφωσης» και της «ανάνηψης». Η ποινικοποίηση και δίωξη της Αντίστασης, ο στρατιωτικός ρόλος της Μακρονήσου, οι διάσημοι επισκέπτες, οι κρατούμενοι πολίτες και οπλίτες, ο «νέος Παρθενώνας», οι εκλογές του 1950, η Μακρόνησος στη συλλογική μνήμη της Αριστεράς.
21η εκπομπή
Κυριακή 2 Μαρτίου 11.00 - 12.00 Στο Κόκκινο 105,5 στην Αθήνα, 93,4 στη Θεσσαλονίκη
Η μνήμη αφηγείται την πόλη... Προφορικές μαρτυρίες για το παρελθόν και το παρόν του αστικού χώρου
Συζητούν η Δήμητρα Λαμπροπούλου, η Ειρήνη Νάκου και ο Αντώνης Λιάκος
Με αφορμή το συνέδριο προφορικής ιστορίας, το οποίο θα διεξαχθεί στην Αθήνα 6-9 Μαρτίου 2014, ο Αντώνης Λιάκος συζητά με την Ειρήνη Νάκου και τη Δήμητρα Λαμπροπούλου για το τι είναι η προφορική ιστορία, για το συνέδριο προφορικής ιστορίας, για τις εφαρμογές της προφορικής ιστορίας στην εκπαίδευση.
Πώς θυμούνται οι άνθρωποι τις πόλεις; Πώς οι πόλεις διαμορφώνουν τις συλλογικές ιστορίες ζωής; Τι είδους εικόνες της πόλης δημιουργεί η συλλογική μνήμη; Δεν είναι τα μνημεία μέσα στο αστικό τοπίο εκείνα που φτιάχνουν μια συμβολική γεωγραφία των πόλεων και οδηγούν κατοίκους και επισκέπτες στους δρόμους της μνήμης της πόλης;
22η εκπομπή
Κυριακή 8 Μαρτίου 11.00 - 12.00 Στο Κόκκινο 105,5 στην Αθήνα, 93,4 στη Θεσσαλονίκη
Οι μεταμορφώσεις μιας επετείου: το ελληνικό οδοιπορικό της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας
Συζητούν η Κωστούλα Σκλαβενίτη και η Αγγέλικα Ψαρρά
Η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας καθιερώνεται το 1910 με απόφαση της Β΄ Διεθνούς Διάσκεψης των Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη, ενώ στην Ελλάδα εισάγεται από το ΚΚΕ το 1924. Είναι βέβαιο πως η μεταπολιτευτική διάχυση του εορτασμού και η ποικιλία των σύγχρονων εκδοχών του έχουν προ πολλού επιτύχει να συσκοτίσουν την ιστορική διαδρομή της επετείου: αδιευκρίνιστες παραμένουν έτσι οι απαρχές της, νεφελώδης η γενεαλογία της και ασαφείς οι διαδοχικές μεταμφιέσεις της. Ετήσια ευκαιρία συμπύκνωσης των λόγων περί γυναικών όσο και των λόγων των ίδιων των γυναικών, συστηματική αφορμή για τη διατύπωση θέσεων σχετικών με το λεγόμενο γυναικείο ζήτημα και την εισαγωγή έμφυλων πολιτικών πρακτικών, η μελέτη της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας μάς προσφέρει τη δυνατότητα να ανιχνεύσουμε σημαντικές πτυχές της ιστορίας των εγχώριων γυναικείων κινημάτων, κατά κύριο λόγο εκείνων που συνδέθηκαν με τις περιπέτειες της ελληνικής Αριστεράς.
23η εκπομπή
Κυριακή 16 Μαρτίου 11.00 - 12.00 Στο Κόκκινο 105,5 στην Αθήνα, 93,4 στη Θεσσαλονίκη
Σχέδιο Μάρσαλ: εμφύλιος πόλεμος και ανασυγκρότηση
Συζητούν ο Γιώργος Σταθάκης και ο Τάσος Σακελλαρόπουλος
Στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου και της εδραίωσης της αμερικανικής επιρροής στην δυτική Ευρώπη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν, τον Μάρτιο του 1947, ανήγγειλε στο Κογκρέσο της χώρας του την παροχή οικονομικής βοήθειας σε χώρες της γηραιάς ηπείρου προκειμένου να μην περιέλθουν αυτές στην σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης. Ο ευρύτερος αυτός πολιτικός και οικονομικός αυτός σχεδιασμός ονομάστηκε Σχέδιο Μάρσαλ.
Την Κυριακή 16 Μαρτίου 2014 στην εκπομπή των ΑΣΚΙ «Η ιστορία στο Κόκκινο» συζητάμε με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης και βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργο Σταθάκη για την διαδοχική μεταφορά της Ελλάδας από την βρετανική σφαίρα επιρροής στην αμερικανική και για την εφαρμογή του σχεδίου αυτού στην Ελλάδα δοθείσης της ιδιαιτερότητας του αναπτυγμένου Εμφυλίου Πολέμου. Επίσης για την UNRA και για τις ανατροπές που προκάλεσε το σχέδιο σε κοινωνικές και οικονομικές αξίες. Ακόμη για την ενίσχυση του σκέλους των στρατιωτικών δαπανών με στόχο την αύξηση του στρατού. Τέλος, για την σχέση της ελληνικής κυβέρνησης με την αμερικανική επιτροπή ελέγχου αλλά και για την υποθήκη που έμεινε από όλα αυτά, στην ανάπτυξη και στην ζωή της χώρας μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου.
24η εκπομπή
Κυριακή 23 Μαρτίου 11.00 - 12.00 Στο Κόκκινο 105,5 στην Αθήνα, 93,4 στη Θεσσαλονίκη
1821: Η «από Θεού τεταγμένη βασιλεία» και οι «διαβολικές» ιδέες της επανάστασης.
Συζητούν ο Νίκος Κοταρίδης και ο Νίκος Θεοτοκάς
Η Επανάσταση του Εικοσιένα και ο πόλεμος της Ελληνικής Ανεξαρτησίας εγγράφονται στην οικουμενική δυναμική των μεγάλων κοινωνικών, πολιτικών και ιδεολογικών ρευμάτων της νεοτερικότητας. Από την Ιβηρική χερσόνησο ως την Κεντρική Ευρώπη και τη Βαλκανική κι από τις εστίες των παλιών ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών ως τις αποικίες τους, οι ιδέες του Διαφωτισμού, η Αμερικανική και η Γαλλική κληρονομιά και τα φιλελεύθερα αστικά προτάγματα κινητοποιούν κοινωνικές διεργασίες, οι συνέπειες των οποίων θα υπονομεύσουν καθοριστικά ή θα ανατρέψουν οριστικά την παραδοσιακή πολιτική και οικονομική τάξη. Είναι η εποχή των επαναστάσεων, των μεγάλων ανατροπών και της έγερσης των εθνικισμών.
Την Κυριακή 23 Μαρτίου 2014 στην εκπομπή των ΑΣΚΙ «Η ιστορία στο Κόκκινο» οι ιστορικοί Νίκος Κοταρίδης και Νίκος Θεοτοκάς, καθηγητές στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, συζητούν για το 1821, τη διαμόρφωση του επαναστατικού υποκειμένου, τη γεωγραφία των ανατροπών, την επαναστατική εξουσία και τους εμφυλίους.
25η εκπομπή
Κυριακή 30 Μαρτίου 11.00 - 12.00 Στο Κόκκινο 105,5 στην Αθήνα, 93,4 στη Θεσσαλονίκη
Ο Αγώνας της ΕΟΚΑ
Συζητούν η Σία Αναγνωστοπούλου και ο Ηλίας Νικολακόπουλος
Ο Αγώνας της ΕΟΚΑ εγγράφεται στη δυναμική των αντιαποικιακών κινημάτων που αμφισβήτησαν και ανέτρεψαν τις αποικιακές εξουσίες. Στο πλαίσιο αυτών των κινημάτων αναδιαμορφώθηκαν οι ντόπιοι πολιτικοί και κοινωνικοί συσχετισμοί, ενώ νέες κοινωνικές διεργασίες κινητοποιήθηκαν που μετέβαλαν καθοριστικά το μεταποικιακό τοπίο. Ωστόσο, ο Αγώνας της ΕΟΚΑ –και λόγω του αιτήματός της (Ένωση)- «συνομιλεί» με τα διακυβεύματα του ελληνικού Αλυτρωτισμού του τέλους του 19ου –αρχών 20ου αιώνα, γεγονός που εγγράφει τον Αγώνα και σε μια άλλη ιστορική πραγματικότητα. Συγχρόνως ο ίδιος ο αρχηγός της ΕΟΚΑ, ο Γεώργιος Γρίβας, ως πρώην αρχηγός της ελληνικής αντικομμουνιστικής οργάνωσης «Χ», υπονομεύει τον παλλαϊκό της χαρακτήρα.
Την Κυριακή 30 Μαρτίου 2014 στην εκπομπή των ΑΣΚΙ «Η ιστορία στο Κόκκινο» η ιστορικός Σία Αναγνωστοπούλου συζητά με τον Ηλία Νικολακόπουλο για τις ιδιομορφίες του Αγώνα της ΕΟΚΑ.
26η εκπομπή
Κυριακή 6 Απριλίου 11.00 – 12.00 Στο Κόκκινο 105,5 στην Αθήνα, 93,4 στη Θεσσαλονίκη
Η Γαλλία δεν "έπληττε" το 1968
Συζητούν ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς και ο Ηλίας Νικολακόπουλος
Τον Απρίλιο του 1968 η εφημερίδα Le Monde κυκλοφόρησε με ένα άστοχο, όπως αποδείχθηκε, άρθρο, με τίτλο «Η Γαλλία πλήττει». Ο Ηλίας Νικολακόπουλος με τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά συζητούν για το απρόβλεπτο των εξεγέρσεων με αφορμή τον Γαλλικό Μάη του 1968.
27η εκπομπή
Κυριακή 4 Μαϊου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Γιατί η Ελλάδα ξεχνάει το παρελθόν της;
Συζητούν ο Γιώργος Ματζουράνης και ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης
Μια συζήτηση του Βαγγέλη Καραμανωλάκη με τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Γιώργο Ματζουράνη για το τεράστιο ρεύμα των Ελλήνων οικονομικών μεταναστών προς τη Γερμανία τη δεκαετία του 1960: τα αίτια της μετανάστευσης, οι συνθήκες ζωής, η δικτατορία, η επιστροφή. Μια συζήτηση για το τότε μα κυρίως για το σήμερα.
28η εκπομπή
Κυριακή 11 Μαΐου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Η ιστορία των ευρωεκλογών στην Ελλάδα
Συζητούν ο Γεράσιμος Μοσχονάς και ο Ηλίας Νικολακόπουλος
Μια συζήτηση του Ηλία Νικολακόπουλου με τον Γεράσιμο Μοσχονά για την ιστορία των ευρωεκλογών στην Ελλάδα, από το 1981 μέχρι σήμερα. Στο επίκεντρο της συζήτησης τίθενται ζητήματα όπως η εκάστοτε σύνδεση των ευρωεκλογών με το εγχώριο πολιτικό σκηνικό, η ερμηνεία των αποτελεσμάτων τους, η σύνδεσή τους με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
29η εκπομπή
Κυριακή 1η Ιουνίου 11.00 - 12.00 στους 105,5 Στο Κόκκινο
Λίβανος 1944: το Συνέδριο της «εθνικής ενότητας»
Συζητούν ο Ηλίας Νικολακόπουλος, ο Τάσος Σακελλαρόπουλος και η Ιωάννα Παπαθανασίου
Με αφορμή μια ακόμη στρογγυλή επέτειο, τα 70 χρόνια από το Συνέδριο του Λιβάνου, η τελευταία εκπομπή αυτού του κύκλου εστιάζει στους όρους με τους οποίους συγκροτήθηκε, υπό την βρετανική επιτήρηση, η κυβέρνηση Παπανδρέου, μια κυβέρνηση που χαρακτηρίστηκε «εθνικής ενότητας» και που οδήγησε τη χώρα στην Απελευθέρωσή της και στα Δεκεμβριανά. Ποιές διεργασίες την υπαγόρευσαν; Ποιά ήταν η ατμόσφαιρα στο μαγευτικό θέρετρο της Βηρυτού όπου διεξήχθησαν οι εργασίες του Συνεδρίου; Πώς αντιμετωπίστηκε η αντιπροσωπεία της εαμικής Αντίστασης που έφτασε από τα ελληνικά βουνά; Ποιά ήταν εντέλει τα μείζονα διακυβεύματα που έθετε το τέλος του πολέμου και η «επόμενη ημέρα»;
