Εκτύπωση

 

 

Τον Ιούλιο του 1991 και ύστερα από μακρά περίοδο προεργασίας, η Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος Ελληνική Αριστερά (EAΡ), στην οποία είχαν περιέλθει τα αρχεία του ΚΚΕ εσωτερικού, έλαβε την απόφαση να μεταβιβάσει, κατά πλήρες δικαίωμα κυριότητος, τα αρχεία της στην υπό σύσταση αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία "Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας" (ΑΣΚΙ). Επιπλέον, με την ίδια απόφαση, εκχωρήθηκε στα ΑΣΚΙ η αυτόνομη χρήση του 4ου ορόφου του κτιρίου της Πλατείας Ελευθερίας 1. 

Η ιδρυτική συνέλευση των ΑΣΚΙ έγινε στις 27 Ιανουαρίου 1992. Ιδρυτικά μέλη των ΑΣΚΙ ήταν οι: Σπύρος Ασδραχάς, Σωτήρης Βαλντέν, Γιάννης Βούλγαρης, Γρηγόρης Γιάνναρος, Πάνος Δημητρίου, Άγγελος Ελεφάντης, Φίλιππος Ηλιού, Νίκος Κέντρος, Φώτης Κουβέλης, Λεωνίδας Κύρκος, Αντώνης Λιάκος, Χρήστος Λούκος, Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Θόδωρος (Αλέκος) Παπαπαναγιώτου, Προκόπης Παπαστράτης, Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης, Δημήτρης Σπάθης, Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου, Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, Κώστας Φιλίνης και Χρήστος Χατζηϊωσήφ. Στις 11 Φεβρουαρίου του 1992, οι Φώτης Κουβέλης, Φίλιππος Ηλιού, Νίκος Κέντρος, Λεωνίδας Κύρκος και Αλέκος Παπαπαναγιώτου ανακοίνωσαν, σε δημόσια εκδήλωση τη σύσταση της εταιρείας .

Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο των ΑΣΚΙ συγκροτήθηκε από τους: Φ. Ηλιού, πρόεδρο, Α. Λιάκο, αντιπρόεδρο, Θ. Παπαπαναγιώτου, γενικό γραμματέα, Ρ. Σταυρίδη-Πατρικίου, ταμία, Ν. Κέντρο, ειδικό γραμματέα, Σπ. Ασδραχά, Γ. Βούλγαρη, Λ. Κύρκο, Κ. Φιλίνη, μέλη. Μέλη της Επιτροπής Δεοντολογίας αναδείχτηκαν ο Νίκος Αλιβιζάτος, καθηγητής Ιστορίας Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Νίκος Καραπιδάκης διευθυντής των Γενικών Αρχείων του Κράτους και ο Γιώργος Λεονταρίτης, καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μέλη της Εξελεγκτικής Επιτροπής εξελέγησαν ο Χ. Λούκος και ο Χ. Χατζηιωσήφ.

Ο πυρήνας των συλλογών της Εταιρείας συγκροτήθηκε από τέσσερις αρχειακές ενότητες: η πρώτη αφορά το τμήμα του αρχείου του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, το οποίο, μετά τη διάσπαση του ενιαίου κόμματος το 1968, περιήλθε στην κατοχή του ΚΚΕ εσωτερικού. Τη δεύτερη ενότητα αποτελεί το Αρχείο του Ραδιοφωνικού Σταθμού Ελεύθερη Ελλάδα-Φωνή της Αλήθειας, ο οποίος λειτούργησε στο εξωτερικό ως ο μοναδικός σε εμβέλεια εκπομπής αυθεντικός εκφραστής της πολιτικής του Κομμουνιστικού Κόμματος στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου και της παρανομίας, από το 1947 έως το 1968. Η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει το Αρχείο του ΚΚΕ εσωτερικού από τα χρόνια της δικτατορίας έως το 1986. Και η τέταρτη, το αρχείο του κόμματος της Ελληνικής Αριστεράς (1986-1989).

Στις τέσσερις αυτές ενότητες περιέχονται, συχνά ως αυτόνομες αρχειακές μονάδες, σημαντικές συλλογές για την Εθνική Αντίσταση: πρωτότυπα έγγραφα του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΠΕΕΑ και της Εθνικής Αλληλεγγύης. Επίσης, τεκμήρια από τη ζωή και τη δράση των πολιτικών προσφύγων και των οργανώσεών τους στις ανατολικές χώρες έως την εποχή του επαναπατρισμού τους, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1980. Τις αρχειακές σειρές συμπληρώνει μια εξαιρετικά πλούσια συλλογή εντύπων: πλήρης σειρά του Ριζοσπάστη της μεσοπολεμικής περιόδου, σημαντικό τμήμα της εκδοτικής παραγωγής του ΚΚΕ στο εξωτερικό, σπάνια βιβλία και άλλα έντυπα, μεγάλος αριθμός παράνομων εφημερίδων, προκηρύξεων και αφισών.

Το σύνολο των αρχειακών ενοτήτων που παρέλαβαν τα ΑΣΚΙ, είχαν ήδη, σε ικανοποιητικό βαθμό, ταξινομηθεί και καταλογογραφηθεί, στο πλαίσιο της λειτουργίας του κομματικού σχηματισμού από τον οποίο προέρχονταν. Την περίοδο εκείνη η συμβολή των Μήτσου Βατουσιανού, Βασίλη Γκάνιου, και Θ. Παπαπαναγιώτου υπήρξε πολύτιμη. 

Οι αρχειακές ενότητες συγκεντρώθηκαν στο σύνολό τους στην έδρα της Εταιρείας κατά τη διάρκεια του 1992. Ο χώρος διαμορφώθηκε από τον αρχιτέκτονα Κώστα Διβέρη, ο οποίος προσφέρθηκε αφιλοκερδώς να σχεδιάσει τις αίθουσες των ΑΣΚΙ (αναγνωστήριο, αρχειοστάσιο, γραφεία) και να επιβλέψει τις τεχνικές εργασίες. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν στις αρχές του 1994 και αμέσως μετά άρχισε να λειτουργεί το αναγνωστήριο των ΑΣΚΙ. Στη φάση αυτή το Υπουργείο Παιδείας ενέκρινε την ενίσχυση των Αρχείων με χρήσιμο τεχνικό και γραφειακό εξοπλισμό.

Τον Αύγουστο του 1993 πέθανε ο γενικός γραμματέας των ΑΣΚΙ Θόδωρος (Αλέκος) Παπαπαναγιώτου. Δάσκαλος, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού, ο Αλέκος Παπαπαναγιώτου υπήρξε ο άνθρωπος ο οποίος περισσότερο από κάθε άλλον συντέλεσε, από το 1959, μέσα από πολλές αντιξοότητες και δυσκολίες, στην οργάνωση του αρχείου του ενιαίου ΚΚΕ και παρακολούθησε, στα επόμενα χρόνια, το ταραγμένο οδοιπορικό του. Μελετητής ο ίδιος της ιστορίας του ΚΚΕ, ο Αλέκος Παπαπαναγιώτου, κύριος επιμελητής της έκδοσης των Επίσημων Κειμένων του ΚΚΕ (τόμοι Α΄-Ε΄, 1964-1974), πρόλαβε να δημοσιεύσει ουσιαστικές συμβολές για την ιστορία της εποχής, ενώ άφησε σημαντικό αριθμό μελετών, για την έκδοση των οποίων τα ΑΣΚΙ έχουν αναλάβει τις δέουσες πρωτοβουλίες.

Η ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση των Εταίρων των ΑΣΚΙ, τον Φεβρουάριο του 1994, αποφάσισε την είσοδο στην Εταιρεία ως νέων μελών του Γιάννη Γιαννουλόπουλου, του Κώστα Διβέρη και του Παναγιώτη Νούτσου, καθώς και την τροποποίηση επιμέρους διατάξεων του Καταστατικού. Στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο τη θέση του Γενικού Γραμματέα κατέλαβε ο Γρηγόρης Γιάνναρος.

Τον Οκτώβριο του 1994 ο πρόεδρος του Δ.Σ. των ΑΣΚΙ προσκλήθηκε να συμμετάσχει στις εργασίες της 30ής ετήσιας συνόδου του Διεθνούς Συμβουλίου Αρχείων (CITRA), όπου παρουσίασε ανακοίνωση με θέμα:"Les archives dispersees du Parti Communiste de Grece", η οποία δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της συνόδου.

Την ίδια περίπου εποχή αρχίζουν οι πρώτες δωρεές: το αρχείο του Παύλου Κοντογιώργη, τμήμα της βιβλιοθήκης Σταύρου Ζορμπαλά και το προσωπικό αρχείο του Αντώνη Μπριλλάκη, το οποίο δώρισε, μετά το θάνατό του, στην Εταιρεία η οικογένειά του. Σημαντική υπήρξε η προσφορά της Αλίκης Βακιρτζή, έργων ζωγραφικής του συζύγου της Γιώργου Βακιρτζή. Τέλος, το Αρχείο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ: η παρουσίασή του στάθηκε αφορμή και για την πρώτη δημόσια εκδήλωση της Εταιρείας, στις 23 Φεβρουαρίου του 1995, με κεντρικό ομιλητή τον Σταμάτη Γιαννακόπουλο (Πέτρο Ανταίο).

Από τον Φεβρουάριο του 1995, ύστερα από αίτημα της Εταιρείας, η Εφορεία και η Διεύθυνση των Γενικών Αρχείων του Κράτους (ΓΑΚ) αποφάσισε την διάθεση (έως τον Ιούνιο του 1997) της αρχειονόμου Βάσως Ψιμούλη, προκειμένου να ενισχύσει τις ταξινομικές εργασίες και να συμβάλει στο σχεδιασμό του αρχειονομικού έργου της Εταιρείας.

Η εισροή αρχείων, συλλογών και εντύπων συνεχίστηκε συστηματικά όλο το 1995. Ξεχωρίζουν για τη σημασία τους το αρχείο του κόμματος της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) της περιόδου 1951-1967, ένα τμήμα της βιβλιοθήκης του Κέντρου Μαρξιστικών Σπουδών (1.000 περίπου τόμοι) και η δωρεά Ανδρέα Λοϊζου, με έντυπα της περιόδου της Κατοχής και της Απελευθέρωσης από την Χίο. Σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και στο πλαίσιο ενός συγχρηματοδοτούμενου ερευνητικού προγράμματος από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και το ΕΚΚΕ, τα ΑΣΚΙ ανέλαβαν την καταλογογράφηση, την ταξινόμηση και την έκδοση του καταλόγου του αρχείου της ΕΔΑ. Την ερευνητική ομάδα που ολοκλήρωσε το έργο αποτέλεσαν η Άντα Κάπολα και ο Γιάννης Παπαθεοδώρου, με επιστημονική εποπτεία της Ι. Παπαθανασίου. 

Τον Δεκέμβριο του 1995, πραγματοποιήθηκε η δεύτερη δημόσια εκδήλωση της Εταιρείας. Τα ΑΣΚΙ υποδέχτηκαν στο χώρο τους τα μέλη και τους φίλους της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού και του περιοδικού Μνήμων. Οι Σπ. Ασδραχάς, Νίκος Κέντρος, Ι. Παπαθανασίου και Βάσω Ψιμούλη τους ενημέρωσαν για το έργο της Εταιρείας και τους ξενάγησαν στις αρχειακές συλλογές της.

Στις 3 και 4 Μαϊου του 1996 διεξάγεται το πρώτο διεθνές συνέδριο που διοργάνωσε η Εταιρεία με θέμα: "Αρχειακές διαθεσιμότητες και σύγχρονη κοινωνική ιστορία". Συμμετείχαν έλληνες ερευνητές καθώς και ο υποδιευθυντής του Ρωσικού Κέντρου Συντήρησης και Επεξεργασίας Τεκμηρίων Σύγχρονης Ιστορίας Oleg Naoumov και ο Sylvio Pons, εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Γκράμσι. Στο πλαίσιο του συνεδρίου κυκλοφόρησε η πρώτη αυτοσχέδια έκδοση των ΑΣΚΙ τιτλοφορημένη: "Τεκμήρια από την ιστορία του ελληνικού αριστερού κινήματος".

Οι εισροές συνεχίστηκαν το 1996 με την κατάθεση αρχείων και προσωπικών συλλογών: η δωρεά της Κατερίνας Μαυροκεφαλίδου, με επιστολικά δελτάρια και αλληλογραφία της Μίνας Μαρούλη από τη Μακρόνησο (1947-1949), τμήμα του αρχείου του γιατρού Νικολάου Σμπαρούνη των ετών 1912-1960 (δωρεά της Ειρήνης και Λευκής Μολφέση), ο ζωγραφικός πίνακας του Χρήστου Δαγκλή "Μακρόνησος" από τη σύζυγό του Φραντζέσκα Ιακωβίδη. Τον ίδιο χρόνο πραγματοποιήθηκαν δύο αξιόλογες αγορές: α) της συλλογής Μάνου Παυλίδη (έντυπα, φυλλάδια, προκηρύξεις, τεκμήρια της καθημερινής ζωής στην κατεχόμενη, από τους Γερμανούς, Αθήνα) και β) τμήματος του Αρχείου Ναπολέοντα Ζέρβα της περιόδου 1943-1945 (τεκμήρια της δράσης του ΕΔΕΣ από τη σύστασή του, βιβλία σημάτων και επικοινωνίας με τη Μέση Ανατολή, πρωτόκολλο εισερχομένων-εξερχομένων, κατάλογοι ανταρτών των 'Ορεινών Ταξιαρχιών', ιδιόχειρο ημερολόγιο του Ζέρβα του 1944, κ.ά.). Από τον Ιούνιο του 1996 άρχσε η συστηματική προσπάθεια ηλεκτρονικής καταγραφής και ταξινόμησης της συνεχώς εμπλουτιζόμενης βιβλιοθήκης των ΑΣΚΙ. Τον συντονισμό της καταγραφής ανέλαβε ο Β. Καραμανωλάκης.

Από τις αρχές του 1997, αποκτήθηκαν διαδοχικά : τμήματα του αρχείου του Ανέστου Παπαπέτρου (δωρεά Γιοχάνας Βέρινγκ - Τασούλας Βερβενιώτη) των δεκαετιών 1950 και 1960, τα χειρόγραφα "τετράδια της φυλακής" του Γιώργη Μπελαβίλα (δωρεά του ιδίου), τμήμα του αρχείου του Σταύρου Κασιμάτη της περιόδου 1953-1965 (δωρεά του ιδίου), όπως επίσης και ένα σημαντικό τμήμα του Αρχείου του Μήτσου Βλαντά, δωρεά Ελένης Βλαντά. Ακόμη, το αντιστασιακό αρχείο του ιστορικού και νεώτερου εθνοσυμβούλου της ΠΕΕΑ Λέανδρου Βρανούση (δωρήθηκε από τη σύζυγό του Έρα Βρανούση και ταξινομήθηκε από ομάδα φοιτητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων). Στη σειρά των προσκτήσεων του 1997 ακολούθησε ένα τμήμα του αρχείου του Αλεξάνδρου Σβώλου (δωρεά του Θόδωρου Τερζόπουλου) της περιόδου 1919-1943, καθώς και το αρχείο του Μιχάλη Κύρκου (δωρεά Λεωνίδα Κύρκου), της περιόδου 1935-1967.

Στις δωρεές του 1997 προστέθησαν οι προσφορές εντύπων και αρχειακών τεκμηρίων από τις δραστηριότητες των οργανώσεων της "εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς" από τους Νίκο Γιαννόπουλο, Άγγελο Ελεφάντη, Νίκο Θεοτοκά, Σπύρο Κακουριώτη, Γιάννη Κουρή, Νίκο Μπελαβίλα, Στρατή Μπουρνάζο, Άγγελο Πέτροβα, Παναγιώτη Στάθη, Δημήτρη Σωτηρόπουλο, Γιάννη Φελέκη, Βίλλυ Φωτοπούλου και άλλους. Χάρη στις δωρεές αυτές, τα ΑΣΚΙ μπόρεσαν να συγκροτήσουν μια σημαντική σειρά αρχειακών τεκμηρίων ενός ιδιαίτερα πολύμορφου και παραγωγικού χώρου, τα ίχνη του οποίου κινδυνεύουν να εξαφανισθούν.

Από το 1997, στο πλαίσιο των ερευνητικών δραστηριοτήτων της Εταιρείας, και με στήριξή της, συνεργάτες και μέλη των ΑΣΚΙ προχώρησαν σε ειδικές έρευνες με αφετηρία τις υπάρχουσες αρχειακές ενότητες. Μετά την ολοκλήρωσή τους οι εργασίες αυτές πρόκειται να εκδοθούν. Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η έρευνα για την συγκρότηση της βιβλιογραφίας των ελληνικών σοσιαλιστικών εντύπων της περιόδου 1870-1917 (Δημήτρης Δημητρόπουλος) ο αναλυτικός, σχολιασμένος, με βάση τη σειρά των αρχείων της Διαφώτισης της ΚΕ του ΚΚΕ, κατάλογος των εντύπων, που κυκλοφόρησαν στις ανατολικές χώρες στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου και της πολιτικής προσφυγιάς (Αννα Ματθαίου - Πόπη Πολέμη), το ανθολόγιο από την αλληλογραφία των πολιτικών κρατουμένων της περιόδου 1946-1968 (Γιάννης Παπαθεοδώρου) και η καταλογογράφηση-παρουσίαση των χειρόγραφων χρονικών κρατουμένων από τις Φυλακές Αίγινας της περιόδου 1961-1963 (Άντα Κάπολα). Η Ι. Παπαθανασίου ετοιμάζει την έκδοση των "Εκθέσεων του Ανδρέα Τζήμα για την Εθνική Αντίσταση", ενώ ο Φ Ηλιού και ο Β. Καραμανωλάκης την έκδοση του "φακέλου Πλουμπίδη" που φυλάσσεται στα ΑΣΚΙ. 

Στο ταξινομικό έργο που συνεχίστηκε το 1997 πρέπει να μνημονευθεί η καταγραφή των αρχείων του Ραδιοφωνικού Σταθμού, την οποία προσφέρθηκε να συνεχίσει η Βάσω Ψιμούλη με τη συνδρομή της Φωτεινής Ασημακοπούλου. Τον ίδιο χρόνο αρχίζει η καταγραφή και αναλυτική ταξινόμηση του φωτογραφικού αρχείου των ΑΣΚΙ, με ευθύνη της Δάφνης Πατρικίου. 

Οι δωρεές των μαγνητοφωνημένων συνεντεύξεων που συγκέντρωσαν στο πλαίσιο των ερευνητικών τους ενδιαφερόντων η Ρίκη Βαν Μπουσχότεν, η Ντούνια Κουσίδου και ο Σταύρος Σταυρόπουλος, ο Σταύρος Κασιμάτης και άλλοι, ήλθαν να προστεθούν στην υπάρχουσα συλλογή τεκμηρίων προφορικής και βιωματικής ιστορίας.

Τον Αύγουστο του 1997 η απώλεια του γενικού γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου Γρηγόρη Γιάνναρου αποτέλεσε βαρύ πλήγμα για την Εταιρεία. Από τους ανθρώπους που συνετέλεσαν όσο λίγοι στη συγκρότηση των ΑΣΚΙ, ο Γρηγόρης Γιάνναρος εργάστηκε με αποτελεσματική διακριτικότητα για την στήριξη και ανάπτυξη της Εταιρείας.

Τον Οκτώβριο, τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας έγιναν μέλος της "Διεθνούς Ένώσης Ιδρυμάτων Εργατικής Ιστορίας" (International Association of Labour History Institutions-IALHI). Με την ευκαιρία της 27ης συνόδου της IALHI στην Αθήνα, το Διοικητικό Συμβούλιο των ΑΣΚΙ δεξιώθηκε μεγάλο αριθμό αντιπροσώπων από διάφορα Ιδρύματα της Ευρώπης και της Αμερικής στα γραφεία της Εταιρείας. 

Από τον Νοέμβριο του 1997 τα ΑΣΚΙ ανέθεσαν στην Ε.Π.Ε. "Αριάδνη" τη δημιουργία και υποστήριξη ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων για την εισαγωγή και επεξεργασία του συνόλου των αρχειακών ενοτήτων και της βιβλιοθήκης της Εταιρείας. Από τον ίδιο μήνα η Πολίνα Ιορδανίδου ξεκίνησε την εξάμηνη πρακτική της άσκηση, στο πλαίσιο προγράμματος του Τμήματος Βιβλιοθοικονομίας (καθηγήτρια Γιολάντα Νταή), στη Βιβλιοθήκη των Αρχείων. Στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος εργάστηκε στη Βιβλιοθήκη και η Ελένη Ρούσσου.

Η ετήσια Γενική Συνέλευση των Εταίρων, τον Ιανουάριο του 1998, αποφάσισε τη διεύρυνση της Εταιρείας με την είσοδο νέων μελών: Φωτεινή Ασημακοπούλου, Δημήτρης Δημητρόπουλος, Άντα Κάπολα, Β. Καραμανωλάκης, Γιώργος Κουκουλές, Γιώργος Μαργαρίτης, Άννα Ματθαίου, Στρατής Μπουρνάζος, Ηλίας Νικολακόπουλος, Εύη Ολυμπίτου, Ι. Παπαθανασίου, Γιάννης Παπαθεοδώρου, Δάφνη Πατρικίου, Πόπη Πολέμη, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Χάγκεν Φλάισερ και Βάσω Ψιμούλη. Στην ίδια συνέλευση τροποποιήθηκε το Καταστατικό της Εταιρείας σε επί μέρους διατάξεις του. Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο, που εκλέχθηκε από τη Γενική Συνέλευση, συγκροτήθηκε σε σώμα, με την εξής σύνθεση: Φ. Ηλιού, πρόεδρος, Αντ. Λιάκος, αντιπρόεδρος, Σπ. Ασδραχάς, γενικός γραμματέας, Ρ. Σταυρίδη-Πατρικίου, ταμίας, Ν. Κέντρος, ειδικός γραμματέας, Γ. Βούλγαρης, Γ. Κουκουλές, Λ. Κύρκος, Κ. Φιλίνης, μέλη, Ι. Παπαθανασίου και Β. Καραμανωλάκης, αναπληρωματικά μέλη.

Το 1998 οι αρχειακές συλλογές και η βιβλιοθήκη της Εταιρείας διευρύνονται με νέες προσκτήσεις. Τον Ιανουάριο του 1998 κατατίθεται το Αρχείο Γεωργούλα και Μαρίας Μπέικου (δωρεά Μαρίας Μπέικου). Τον Φεβρουάριο η οικογένεια του Ορέστη Χατζηβασιλείου (1936-1990) δώρισε το αρχείο του, ενώ η δωρεά από την ποιήτρια Βικτωρία Θεοδώρου του προσωπικού της αρχείου πλούτισε σημαντικά τα τεκμήρια των ΑΣΚΙ για τις εξορίες και για τις φυλακές, και ιδιαίτερα για τις γυναίκες κρατούμενες και εξόριστες. Από δωρεά της οικογένειας Κισκύρα αποκτήθηκαν, επίσης, τεκμήρια από τόπους εξορίας και φυλακών. Τον Ιούνιο, ο Γιώργος Τσιάκαλος προσέφερε το αρχείο της "Ομοσπονδίας Ελληνικών Φοιτητικών Συλλόγων Δυτικής Γερμανίας" (1961-1967) και η σύζυγος του Γρηγόρη Γιάνναρου, Σόνια Τσιτύλου, κατέθεσε στα ΑΣΚΙ το προσωπικό του αρχείο που αφορά τη μεταδικτατορική πολιτική του δράση. Από το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς το "Αρχείο του Συλλόγου Υπαλλήλων Τραπέζης Ελλάδος" της περιόδου 1942-1995 ταξινομήθηκε και φιλοξενείται στα ΑΣΚΙ, μαζί με τις σειρές των συνδικαλιστικών εντύπων που το εμπλουτίζουν. Στο τέλος του 1998, με πρωτοβουλία μελών του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος κατά την περίοδο 1975-1986, κατατέθηκε σημαντικός όγκος αρχειακών τεκμηρίων για τη δράση της οργάνωσης την περίοδο αυτή. Τεκμήρια για τη δράση του ΚΚΕ εσωτερικού προστέθησαν και από το αρχείο του Ηλία Ιωαννίδη (δωρεά της οικογένειάς του), καθώς και από τις δωρεές της Ντούνιας Κουσίδου και του Σταύρου Σταυρόπουλου.

Τα ΑΣΚΙ απέκτησαν ακόμη με αγορές νέα αρχειακά τεκμήρια. Ανάμεσά τους μεγάλος αριθμός χειρόγραφων επιστολών "ανανηψάντων Μακρονησιωτών", τμήμα του Αρχείου της Γενικής Διοικήσεως Δυτικής Μακεδονίας- Νομαρχίας Κοζάνης (1928-1960) και το αρχείο Αριστείδη Ρόμπου, το οποίο καλύπτει όψεις του κινήματος στη Μέση Ανατολή και πληροφορίες για τη Στρατιωτική Δικαιοσύνη και το Πολεμικό Ναυτικό της περιόδου 1943-1945.

Η συνεχής επεξεργασία των σημαντικών αρχειακών ενοτήτων, που απετέλεσαν τον κορμό των συλλογών των ΑΣΚΙ, επέτρεψε την ανασύσταση των προσωπικών αρχείων των Στέφανου Σαράφη, Δημήτρη Παρτσαλίδη και Μπάμπη Δρακόπουλου.

Στις σειρές προσκτήσεων της βιβλιοθήκης του 1998, πρέπει να σημειωθούν οι δωρεές του Ηλία Στάβερη, με σημαντικά έντυπα του ΕΑΜ Αρκαδίας και του εργατικού/συνδικαλιστικού κινήματος από την εποχή της δικτατορίας και της μεταπολίτευσης, και του Πέτρου Μακρή- Στάικου με κατοχικές προκηρύξεις, φυλλάδια, έντυπα και άλλα τεκμήρια της περιόδου 1941-1946. Ακόμη δωρεές, όπως του Πάνου Δημητρίου, του Άγγελου Ελεφάντη, της Αμαλίας Κολώνια, του Τάκη Μπενά, του Μήτσου Παλαιολογόπουλου, του Τάσου Τρίκα, καθώς και το 'κληροδότημα Ιωάννη Βούτση'. Η δωρεά τμήματος της βιβλιοθήκης Εμμανουήλ Κόρακα από την οικογένεια του, στο τέλος του 1998, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αποκτήματα της βιβλιοθήκης των ΑΣΚΙ. Ο όγκος των νέων προσκτήσεων οδήγησε την Εταιρεία στην ενοικίαση νέου χώρου για τη στέγαση τμήματος της Βιβλιοθήκης. 

Τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο του 1998 ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρείας προσκλήθηκε και έλαβε μέρος στη συζήτηση στρογγυλής τράπεζας που οργάνωσε η Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία με θέμα: "Η πρόσβαση στα αρχεία: δυνατότητες, δεοντολογία, απόρρητο" (Ιανουάριος 1998) και στην ημερίδα "Αρχεία πολιτικών κομμάτων και πολιτικών προσωπικοτήτων" (Φεβρουάριος 1998). Οι εισηγήσεις αυτές δημοσιεύθηκαν στα πρακτικά που εξέδωσε η Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία.

Στις 10 Απριλίου του 1998, στο χώρο του αναγνωστηρίου, παρουσιάστηκε από τους Σπ. Ασδραχά, Άγγ. Ελεφάντη και Φ. Ηλιού το βιβλίο της Παγώνας Στεφάνου Των Αφανών Δύο Τετράδια Δύο Δεκαετίες. Οι τρεις ομιλίες, μαζί με την αντιφώνηση της συγγραφέως, εκδόθηκαν, λίγο αργότερα, από τις εκδόσεις "Θεμέλιο".

Τον Μάιο του 1998 η Ι. Παπαθανασίου πραγματοποίησε το τρίτο ερευνητικό της ταξίδι στη Μόσχα, αυτή τη φορά ως εκπρόσωπος των ΑΣΚΙ. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της τέθηκαν οι βάσεις για μια μόνιμη συνεργασία μεταξύ των ΑΣΚΙ, του Ρωσικού Κέντρου Συντήρησης και Μελέτης Τεκμηρίων Σύγχρονης Ιστορίας (ΡΚΣΜΤΣ) και άλλων ρωσικών αρχείων. Στη διάρκεια της παραμονής της υπογράφτηκε συμβόλαιο μεταξύ ΑΣΚΙ και ΡΚΣΜΤΣΙ για την από κοινού έκδοση του καταλόγου των εγγράφων, ελληνικού και βαλκανικού ενδιαφέροντος, που φυλάσσονται στα αρχεία αυτά. Η συνεργασία διευρύνθηκε με τη συμφωνία για την έκδοση, στη συνέχεια, σειράς τόμων με θέμα: "Η Ελλάδα και ο κομμουνιστικός κόσμος, 1918-1950" με βάση αρχειακό υλικό των ρωσικών αρχείων . 

Τον Σεπτέμβριο 1998 συνήλθε, στο Μιλάνο, η 29η ετήσια σύνοδος της IALHI. Τα ΑΣΚΙ αντιπροσώπευσε ο αντιπρόεδρος της Εταιρείας Αντώνης Λιάκος. 

Στη διάρκεια του 1998, φοιτητές από το Πανεπιστήμιο της Κύπρου, το Πανεπιστήμιο της Κρήτης και το Πανεπιστήμιο της Θράκης επισκέφθηκαν τα Αρχεία και ξεναγήθηκαν στις συλλογές τους. 

Στην ετήσια Γενική Συνέλευση του Ιανουαρίου του 1999 έγιναν αποδεκτές οι προτάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τη διοργάνωση διεθνούς συνεδρίου για τους εμφυλίους πολέμους στην Ευρώπη του 20ού αιώνα, ενώ αποφασίστηκε η συστηματικοποίηση των ενεργειών για την επιστημονική και εκδοτική συνεργασία με το Ρωσικό Κέντρο. 

Η δωρεά της συλλογής φακέλων διωχθέντων Σπουδαστών από τις Παιδαγωγικές Ακαδημίες (1967-1973), τεκμηρίων της αντιδικτατορικής δράσης της ελληνικής φοιτητικής κοινότητας του Παρισιού (1972), σε συνδυασμό με την αγορά διάσπαρτων τεκμηρίων από τη δράση του δικτατορικού καθεστώτος (προπαγανδιστικό υλικό, απολογισμοί κρατικών υπηρεσιών κλπ.) συγκροτούν ένα αξιόλογο αρχειακό σύνολο, που συμπληρώνει τις μεγάλες σειρές των ΑΣΚΙ για την δικτατορία και τις αντιδικτατορικές κινήσεις της περιόδου 1967-1974. Στις νέες προσκτήσεις ας σημειωθεί το αρχείο της ΔΑΣ 114 (Δημοκρατική Αντίσταση Σπουδαστών) της περιόδου 1962-1964 (δωρεά Ντούνιας Κουσίδου-Σταύρου Σταυρόπουλου), το Αρχείο της Οικογένειας Δανδολίνου των περιόδων 1943-1947 και 1963-1994 και το Αρχείον του Αντισυνταγματάρχου Γιαννικάκη Αντωνίου της περιόδου 1949-1950 (δωρεά Μανώλη Βουρλιώτη). Στις συλλογές προσωπικών αρχείων των ΑΣΚΙ προστέθηκε το αρχείο του Λευτέρη Ελευθερίου της περιόδου 1947-1991 (δωρεά Γιάννη Αναστασάκου και Κατίνας Ελευθερίου). 

Τον Μάρτιο του 1999, ο Jaap Kloosterman, διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Κοινωνικής Ιστορίας του Άμστερνταμ μίλησε μαζί με τους Φίλιππο Ηλιού και Νίκο Καραπιδάκη στο αμφιθέατρο "Ζέρβας" του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, σε μια κοινή εκδήλωση των ΑΣΚΙ και της Ελληνικής Αρχειακής Εταιρείας με θέμα: "Ανοιχτά Αρχεία: προβλήματα πρόσβασης. Απόρρητα Αρχεία: ελευθερία πληροφόρησης".

Τον Απρίλιο, προσκεκλημένος των ΑΣΚΙ στην Αθήνα, ο Κύριλλος Άντερσον, διευθυντής του Ρωσικού Κέντρου Συντήρησης και Μελέτης Τεκμηρίων Σύγχρονης Ιστορίας, παρουσίασε στο αναγνωστήριο της Εταιρείας την ιστορία του Κέντρου που διευθύνει και τις μοναδικές συλλογές που διαθέτει το Κέντρο αυτό. Στην διάρκεια της επίσκεψης του επιβεβαιώθηκαν οι όροι και οι τρόποι συνεργασίας των ΑΣΚΙ με το ΡΚΣΜΤΣΙ.

Από την έναρξη της λειτουργίας του έως σήμερα το Αναγνωστήριο φιλοξένησε έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό μελετητών των αρχειακών συλλογών και της Βιβλιοθήκης του. Συγχρόνως πύκνωσε και η αναφορά στα Αρχεία τόσο σε αυτοτελείς μελέτες, όσο και σε άρθρα επιστημονικών περιοδικών. Σημαντική υπήρξε και η χρήση αρχειακών τεκμηρίων, φωτογραφιών, εντύπων από τις συλλογές μας σε ντοκιμαντέρ (όπως το ντοκιμαντέρ του Ροβήρου Μανθούλη για τον Εμφύλιο), τηλεοπτικές σειρές (Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα, Παρασκήνιο), εκθέσεις (έκθεση για την Πρωτομαγιά στο Δήμο Νέας Σμύρνης, τον Μάιο του 1999), κ.ά.

adidas Yeezy 350