15.00 - 16.00 Στο Κόκκινο 105,5
Ανάμεσα στο μιλλέτ και στο έθνος: οι Ρωμιοί της Κωνσταντινούπολης από τον 19ο στον 20ό αιώνα
Συζητούν ο Δημήτρης Καμούζης και ο Χρήστος Τριανταφύλλου
Πώς αντιδρά μια κοινότητα όταν εμπλέκεται στη δίνη των εθνικισμών μιας ολόκληρης γεωγραφικής περιοχής; Ο Χρήστος Τριανταφύλλου συζητά με τον ερευνητή του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών Δημήτρη Καμούζη για την ελληνική εκδοχή αυτού του ερωτήματος, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Έλληνες στην Κωνσταντινούπολη. Εθνικισμός των ελίτ και μειονοτικές πολιτικές (1918-1930)» (Εκδόσεις Εστία). Υπερβαίνοντας την οπτική ότι οι ελληνικές κοινότητες ήταν παθητικοί δέκτες των εξελίξεων και απλώς περίμεναν την ένωση με την Ελλάδα, ο συγγραφέας ξεκινά από τα μέσα του 19ου αιώνα και εξετάζει την κοινότητα των Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης, για να φτάσει έως το Ελληνοτουρκικό Σύμφωνο του 1930. Μέσω αυτής της εξωελλαδικής οπτικής, φωτίζονται από διαφορετικές γωνίες μεγάλα γεγονότα όπως το Κίνημα των Νεότουρκών, ο Εθνικός Διχασμός και η Μικρασιατική Καταστροφή και σχετικοποιούνται νομοτέλειες και στερεότυπα. Με αυτή την οπτική αναδεικνύονται εξελίξεις που εμπλουτίζουν την ιστορική γνώση για το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, όπως οι αντιθέσεις των ελίτ εντός της κοινότητας της Κωνσταντινούπολης, η συστράτευση της ηγεσίας της με τον βενιζελισμό και, μετά το 1923, ο εγκλωβισμός της κοινότητας ανάμεσα στους αντίπαλους εθνικισμούς του ελληνικού και του τουρκικού κράτους.
Η Ιστορία στο Κόκκινο: Μια εκπομπή για το παρελθόν
σε συνεργασία με τα Αρχεία Κοινωνικής Ιστορίας
Μουσική επιμέλεια: Νίκος Θεοδωρόπουλος
Ηχητική επιμέλεια: Νίκος Μπετσιμέας
Οργάνωση παραγωγής: Ιωάννα Βόγλη
Πολιτισμικός Ψυχρός Πόλεμος, CCF και Ελλάδα: η ιστορία μιας ματαίωσης
Συζητούν ο Στρατής Μπουρνάζος και ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης
Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης συζητά με τον ιστορικό Στρατή Μπουρνάζο για τον Πολιτισμικό Ψυχρό Πόλεμο στις δεκαετίες του '50 και του '60 και την ιστορία του Congress for Cultural Freedom (CCF), με αφορμή το πρόσφατο βιβλίου του Η ιστορία μιας ματαίωσης. Το CCF και ο Πολιτισμικός Ψυχρός Πόλεμος στην Ελλάδα (1950-1967) (Αντίποδες, 2024). Το CCF ήταν ένας διεθνής οργανισμός που σχεδιάστηκε και χρηματοδοτήθηκε κρυφά από τη CIA, ωστόσο έχαιρε μεγάλης αυτονομίας, συγκέντρωσε πρώτης τάξης Δυτικούς διανοούμενους, προοδευτικούς φιλελεύθερους και σοσιαλιστές, ενώ εξέδωσε κορυφαία έντυπα ιδεών (Der Monat, Encounter, Preuves κ.ά.). Στόχος του CCF υπήρξε, εστιάζοντας στις ιδέες και τον πολιτισμό, να κλονίσει την ισχυρή κομμουνιστική παρουσία στον χώρο αυτό, να αμφισβητήσει συνολικά τη Σοβιετική Ένωση και να προωθήσει τις δυτικές αξίες.
Εξετάζοντας την παρουσία και τη δράση του CCF στην Ελλάδα, οι δυο ιστορικοί συζητούν για τους λόγους για τους οποίους δεν ευοδώθηκαν οι προσπάθειες του CCF στη χώρα μας, συνδέοντάς τους με τα χρόνια της Αντίστασης και την «καχεκτική δημοκρατία». Μιλάνε για την εμπλοκή των Ελλήνων διανοουμένων, για το σπουδαίο περιοδικό «Εποχές», που συνεργάστηκε με το CCF και για τη συστηματική σιωπή που κάλυψε το όλο εγχείρημα. Η ιστορία αυτής της ματαίωσης, μιας συνάντησης άγονης, μπορεί σήμερα, για τους ιστορικούς και τους πολίτες, να είναι εξαιρετικά γόνιμη για την κατανόηση του πολιτικού και διανοητικού τοπίου της σύγχρονης Ελλάδας, ανοίγοντας θέματα όπως: οι αντικρουόμενες εκδοχές του αντικομμουνισμού, οι ποικίλες εκδοχές της προπαγάνδας και της άσκησης ισχύος, οι δυσχέρειες της εκσυγχρονιστικής ιδεολογίας στην Ελλάδα του 1950, τα διλήμματα των φιλελεύθερων διανοούμενων και η σημασία της αυτονόμησης του Κέντρου την εκρηκτική δεκαετία του 1960.
Η Ιστορία στο Κόκκινο: Μια εκπομπή για το παρελθόν
σε συνεργασία με τα Αρχεία Κοινωνικής Ιστορίας
Μουσική επιμέλεια: Γιάννης Παπακονδύλης
Ηχητική επιμέλεια: Νίκος Μπετσιμέας - Μοντάζ: Γιώργος Μπαλούμης
Οργάνωση παραγωγής: Ιωάννα Βόγλη
Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2024
Η Άννα Καρυώτη-Εμμανουήλ κατέθεσε στα ΑΣΚΙ ψηφιακά αντίγραφα φωτογραφιών του πατέρα της Αντώνη Εμμανουήλ από τη Μακρόνησο και τη Γυάρο (1951-1952).
Η Έμμυ Παπαβασιλείου κατέθεσε στα ΑΣΚΙ κατάλοιπα του προσωπικού αρχείου της Ελευθερίας Σταυριδάκη.
Ο Γιώργος Βλοντάκης κατέθεσε στα ΑΣΚΙ περιοδικές εκδόσεις και οικολογικά έντυπα της Μεταπολίτευσης.
Βιβλία, αρχειακά τεκμήρια και άλλα έντυπα δώρισαν στα ΑΣΚΙ οι Κώστας Αγγελάκος, Μανόλης Αναστασιάδης, Στρατής Μπουρνάζος, Γιώργος Πανούσης, Στέλλα Περγαλίδου, Νίκος Χατζηνικολάου, καθώς και το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας και η Πολιτιστική Εταιρεία Νάουσας.
Το αναγνωστήριο των ΑΣΚΙ λειτουργεί κατόπιν προγραμματισμένου ραντεβού τις μέρες και ώρες λειτουργίας που έχουν προβλεφθεί.
Μπορείτε να κλείσετε ραντεβού είτε τηλεφωνικά (τηλ. επικοινωνίας 210 3223062) είτε μέσω email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
...περισσότερα
Το αναγνωστήριο της ΕΜΙΑΝ (Λέκκα 22) θα παραμείνει κλειστό λόγω εσωτερικών εργασιών.
Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση.