Μέσα από τα μάτια των Άλλων: Οθωμανικές αντιλήψεις για το 1821 και τη Μεγάλη Ιδέα
Συζητούν ο Λεωνίδας Μοίρας και ο Χρήστος Τριανταφύλλου
Ποια ήταν η οπτική της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε γεγονότα που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε αμιγώς ελληνικά; Ο Χρήστος Τριανταφύλλου συζητά με τον διδάκτορα Οθωμανικής Ιστορίας Λεωνίδα Μοίρα, με αφορμή τα βιβλία του Η ελληνική Επανάσταση μέσα από τα μάτια των Οθωμανών και το Η Μεγάλη Ιδέα από την πλευρά των Οθωμανών, 1839-1869 (Εκδόσεις Τόπος, 2020 και 2024). Η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρέθηκε κατά τον μακρύ 19ο αιώνα σε μια διαδικασία σημαντικών μεταβολών, προσπαθώντας να μεταρρυθμίσει τις δομές της, να συνομιλήσει με τα νέα ιδεολογικά και πολιτικά ρεύματα που προέκυψαν από τη Γαλλική Επανάσταση, και να αντιταχθεί στον ελληνικό αλυτρωτισμό. Μέσα από ιδεολογικά σχήματα όπως ο «οθωμανισμός», καθώς και με διπλωματικά και ενίοτε στρατιωτικά μέσα, η αυτοκρατορία επιδίωξε να διατηρήσει την επικράτειά της, σε μια περίοδο που η ανεξαρτησία του τμήματός της που θα μετατρεπόταν στο ελληνικό εθνικό κράτος προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Η συγκριτική οπτική της ελληνικής και της οθωμανικής πλευράς επιτρέπει, τελικά, μια πληρέστερη κατανόηση της ιστορίας της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής και συμβάλλει στο να μην προσεγγίζουμε το παρελθόν μόνο μέσα από τα στενά δεσμά των εθνικών αφηγημάτων.
Η Ιστορία στο Κόκκινο: Μια εκπομπή για το παρελθόν
σε συνεργασία με τα Αρχεία Κοινωνικής Ιστορίας
Μουσική επιμέλεια: Νίκος Θεοδωρόπουλος
Ηχητική επιμέλεια: Γιώργος Μπαλούμης - Μοντάζ: Χρήστος Νικολόπουλος
Οργάνωση παραγωγής: Ιωάννα Βόγλη
15.00 - 16.00 Στο Κόκκινο 105,5
Μέσα από τα μάτια των Άλλων: Οθωμανικές αντιλήψεις για το 1821 και τη Μεγάλη Ιδέα
Συζητούν ο Λεωνίδας Μοίρας και ο Χρήστος Τριανταφύλλου
Ποια ήταν η οπτική της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε γεγονότα που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε αμιγώς ελληνικά; Ο Χρήστος Τριανταφύλλου συζητά με τον διδάκτορα Οθωμανικής Ιστορίας Λεωνίδα Μοίρα, με αφορμή τα βιβλία του Η ελληνική Επανάσταση μέσα από τα μάτια των Οθωμανών και το Η Μεγάλη Ιδέα από την πλευρά των Οθωμανών, 1839-1869 (Εκδόσεις Τόπος, 2020 και 2024). Η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρέθηκε κατά τον μακρύ 19ο αιώνα σε μια διαδικασία σημαντικών μεταβολών, προσπαθώντας να μεταρρυθμίσει τις δομές της, να συνομιλήσει με τα νέα ιδεολογικά και πολιτικά ρεύματα που προέκυψαν από τη Γαλλική Επανάσταση, και να αντιταχθεί στον ελληνικό αλυτρωτισμό. Μέσα από ιδεολογικά σχήματα όπως ο «οθωμανισμός», καθώς και με διπλωματικά και ενίοτε στρατιωτικά μέσα, η αυτοκρατορία επιδίωξε να διατηρήσει την επικράτειά της, σε μια περίοδο που η ανεξαρτησία του τμήματός της που θα μετατρεπόταν στο ελληνικό εθνικό κράτος προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Η συγκριτική οπτική της ελληνικής και της οθωμανικής πλευράς επιτρέπει, τελικά, μια πληρέστερη κατανόηση της ιστορίας της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής και συμβάλλει στο να μην προσεγγίζουμε το παρελθόν μόνο μέσα από τα στενά δεσμά των εθνικών αφηγημάτων.
Η Ιστορία στο Κόκκινο: Μια εκπομπή για το παρελθόν
σε συνεργασία με τα Αρχεία Κοινωνικής Ιστορίας
Μουσική επιμέλεια: Νίκος Θεοδωρόπουλος
Ηχητική επιμέλεια: Γιώργος Μπαλούμης
Οργάνωση παραγωγής: Ιωάννα Βόγλη
Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας αποχαιρετούν με βαθιά συγκίνηση και θλίψη την Ξανθίππη Μίχα-Μπανιά, έναν δικό τους άνθρωπο. Η Ξανθίππη φώτισε με την τέχνη της τη ζωή μας, με τα σχέδιά της, τις αφίσες της, τα εξώφυλλα των βιβλίων και των δίσκων άνοιξε παράθυρα στη σκέψη μας και στην αισθητική μας. Ενταγμένη από τα νεανικά της χρόνια στην Αριστερά, τη δεκαετία του '60 αγωνίστηκε μέσα από τις γραμμές της νεολαίας, συμμετείχε ενεργά στον αντιδικτατορικό αγώνα από το εξωτερικό κι έπειτα συνέδεσε στη Μεταπολίτευση τη ζωή της με τις διαδρομές της ανανεωτικής Αριστεράς. Στάθηκε δίπλα στα ΑΣΚΙ από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής τους και ανέλαβε γενναιόδωρα το σχεδιασμό και την εικαστική επιμέλεια του Αρχειοτάξιου από το πρώτο του τεύχος, το 1999, έως σήμερα. Θα μας λείψει πολύ η ματιά της, το ταλέντο της, η επιμονή της στην αναζήτηση κάθε φορά της πιο ταιριαστής λύσης, όλα εκείνα που μας δίδαξε και θα μας συνοδεύουν από εδώ και πέρα χωρίς τη δική της φυσική παρουσία.
Η κηδεία της θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 14 Μαΐου στις 11:00 στο Νεκροταφείο Καλλιθέας.
Ιανουάριος 2024
Ο Γιάννης Καραντζάς κατέθεσε στα ΑΣΚΙ συμπλήρωμα του αρχείου του με τεκμήρια από τις δεκαετίες 1960 και 1970.
Η Μαρία και η Αθηνά Καζολέα κατέθεσαν συμπλήρωμα του αρχείου του Κώστα Καζολέα που ήδη απόκειται στα ΑΣΚΙ.
Η Μαρία Ηλιού κατέθεσε στα ΑΣΚΙ τεκμήρια του Γιάννη και της Καίτης Ζεύγου και άλλα από τις δεκαετίες 1940 και 1950 και ένα λεύκωμα με αφίσες του Ρήγα Φεραίου.
Βιβλία και άλλα έντυπα δώρισαν στα ΑΣΚΙ οι Ηλίας Γρούιος, καθώς και οι Εκδόσεις Άγρα, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια και οι Εκδόσεις Επίκεντρο.
Φεβρουάριος 2024
Ο Άλκης Ράφτης κατέθεσε στα ΑΣΚΙ αναπαραγωγές δύο χειρόγραφων τετραδίων του πατέρα του Κώστα Ράφτη στις φυλακές Αίγινας.
Ο Μυρώδης Αθανασίου κατέθεσε στα ΑΣΚΙ συμπλήρωμα του αρχείου του με υλικά από το αντιδικτατορικό κίνημα στη Δυτική Γερμανία.
Ο Γιώργος Σκλαβούνος κατέθεσε στα ΑΣΚΙ αρχειακά τεκμήρια από το φοιτητικό κίνημα της δεκαετίας του 1960.
Η Νατάσα Μερτίκα κατέθεσε στα ΑΣΚΙ ψηφιακές αναπαραγωγές φωτογραφιών από αντιδικτατορική διαδήλωση στη Στοκχόλμη το 1970.
Ο Γιώργος Μύαρης κατέθεσε στα ΑΣΚΙ τεκμήρια για τη μέση εκπαίδευση στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Βιβλία, αρχειακά τεκμήρια και άλλα έντυπα δώρισαν στα ΑΣΚΙ η Γωγώ Φίλιου, καθώς και η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, οι Εκδόσεις «Άλλος Τόπος» και οι Εκδόσεις Πλέθρον.
To Διοικητικό Συμβούλιο των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), μετά τη συνεδρίασή του στις 7 Δεκεμβρίου 2023, ανακοινώνει, με ιδιαίτερη χαρά, την ομόφωνη απόφασή του:
Α. Να αναλάβει τη θέση του διευθυντή των ΑΣΚΙ ο Μάνος Αυγερίδης.
Β. Να δημιουργηθεί θέση συντονιστή προγραμματισμού και επιστημονικών δράσεων, την οποία αναλαμβάνει ο Στάθης Παυλόπουλος.
Ο Μάνος Αυγερίδης και ο Στάθης Παυλόπουλος, σημαντικοί νέοι ιστορικοί και οι δύο, είναι βασικά μέλη της κοινότητας των ΑΣΚΙ, και η επιστημονική διαδρομή τους είναι στενά συνδεδεμένη με αυτά. Εδώ και πολλά χρόνια έχουν μοιραστεί την κοινή πίστη όλων μας στα «ανοιχτά αρχεία», συμβάλλοντας ουσιαστικά στη διεύρυνση των δραστηριοτήτων και στην ενίσχυση της επιστημονικής και ερευνητικής φυσιογνωμίας του οργανισμού. Η ανάληψη της διεύθυνσης και του συντονισμού των ΑΣΚΙ, σε στενή συνεργασία με τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες, συντείνει στη συνέχιση και την ενδυνάμωση αυτού του πρωτότυπου επιστημονικού εγχειρήματος που ξεκίνησε πριν τριάντα χρόνια, καθώς και στο άνοιγμά του σε νέους ορίζοντες. Έχουν όχι μόνο τις ευχές αλλά και τη συμπαράσταση όλων μας στο έργο τους. Καλή συνέχεια και καλή αρχή!
Σύντομα βιογραφικά
Ο Μάνος Αυγερίδης είναι ιστορικός, μεταδιδακτορικός ερευνητής και μέλος της οργανωτικής επιτροπής, εκ μέρους των ΑΣΚΙ, του διεθνούς προγράμματος WIRE με επικεφαλής το Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης. Είναι διδάκτορας σύγχρονης ιστορίας (ΕΚΠΑ). Έχει εργαστεί ως ερευνητής στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Πελοποννήσου, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και στα ΑΣΚΙ. Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλίας. Είναι συνδημιουργός του ντοκιμαντέρ Μια μεγάλη περιπέτεια. Η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης (2021) και συγγραφέας του βιβλίου Η δεύτερη ζωή της Εθνικής Αντίστασης. Πρακτικές αναγνώρισης και αποκλεισμού, 1944-2006 (με Μ. Φυτιλή και Ε. Κούκη, 2022). Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Αρχειοτάξιο και συμπαραγωγός της ραδιοφωνικής εκπομπής Ιστορία στο Κόκκινο. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα κινούνται γύρω από τη μεταπολεμική ιστορία, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την ιστοριογραφία και τη δημόσια ιστορία.
Ο Στάθης Παυλόπουλος είναι ιστορικός (Δρ. Νεότερης Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο), διδάσκων Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών στο Τμήμα Ιστορίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζουν στην ιστορία των ιδεών, την κοινωνική ιστορία και τις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Κατά την περίοδο 2014-2023 διετέλεσε υπεύθυνος προγραμμάτων στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), ενώ στο παρελθόν έχει διατελέσει συνεργαζόμενος ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας Νεότερης Ιστορίας (ΚΕΝΙ) του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει εργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων ενώ έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Είναι μέλος των ΑΣΚΙ και της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού (ΕΜΝΕ-Μνήμων).
Tο Διοικητικό Συμβούλιο των ΑΣΚΙ αποδέχθηκε χθες, 27 Νοεμβρίου 2023, την παραίτηση του Κωστή Καρπόζηλου από τη θέση του διευθυντή της Εταιρείας.
Ο Κωστής, πρώτος διευθυντής των ΑΣΚΙ, ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιούνιο του 2016. Στη διάρκεια της θητείας του, συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη, την επιστημονική παρουσία και τη δημόσια δραστηριότητα του οργανισμού, εμπλουτίζοντας το ιδρυτικό όραμα για «ανοιχτά αρχεία» και για τον εκδημοκρατισμό της ιστορικής γνώσης. Η παρουσία του στην καθημερινή λειτουργία των Αρχείων συνοδεύτηκε από βαθιά πίστη στις αξίες της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας, αξίες που κατευθύνουν τα ΑΣΚΙ από την ίδρυσή τους έως σήμερα.
Για όσα πρόσφερε και για όσα ακόμα θα συνεχίσει να προσφέρει ως ενεργό μέλος της Εταιρείας και πολύτιμος συντελεστής της κοινότητας των ΑΣΚΙ, τον ευχαριστούμε μέσα από την καρδιά μας.
Tα ΑΣΚΙ αποχαιρετούν με βαθιά θλίψη την Μυρσίνη Ζορμπά. Μια σπουδαία γυναίκα που με τη σκέψη της και το έργο της χάραξε τομές και έδωσε κατευθύνσεις στην πολιτιστική ζωή της χώρας. Μια γυναίκα του αντιδικτατορικού αγώνα, του κοινωνικού στοχασμού και της πολιτικής δράσης που μέσα από τη μακρά διαδρομή της στον χώρο του βιβλίου σημάδεψε την ιστορία του εντύπου στην Ελλάδα, με τις καινοτόμες και δημιουργικές πρωτοβουλίες της.
Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) αποχαιρετούν με θλίψη τον Φίλιππο Τσιμπόγλου. Αποχαιρετούν τον άνθρωπο του βιβλίου, εκείνον που αφιέρωσε όλες του τις δυνάμεις στην ανάπτυξη των βιβλιοθηκών και συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με το νέο ξεκίνημα της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Τα ΑΣΚΙ θα θυμούνται με ευγνωμοσύνη τον οραματιστή φίλο, τον μειλίχιο συνομιλητή που ήταν πάντα έτοιμος να προστρέξει κάθε προσπάθεια που στόχευε στην ανάδειξη του έντυπου πολιτισμού της χώρας μας.
Τα ΑΣΚΙ αποχαιρετούν με θλίψη τον Νέστορα Παπανικολόπουλο, έναν σημαντικό εικαστικό δημιουργό, ο οποίος συνδύασε στην τέχνη του παραδοσιακά και σύγχρονα μέσα. Ευαίσθητος καλλιτέχνης, δημοκρατικός πολίτης, πορεύτηκε μαζί με την σύντροφό του Βίργω Βασιλείου σε δύσκολους καιρούς τους οποίους αποτύπωσαν στα έργα τους. Τα ΑΣΚΙ θα τον θυμούνται με αγάπη και ευγνωμοσύνη καθώς τους εμπιστεύτηκε το προσωπικό αρχείο της Βίργως Βασιλείου και ένα σημαντικό τμήμα της δικής του εικαστικής παραγωγής.
- Βρίσκεστε εδώ:
-
Αρχική
-
Δραστηριότητες
-
Περίπατοι
-
Νέα - Ανακοινώσεις
- Ανακοινώσεις
