Το Διοικητικό Συμβούλιο των ΑΣΚΙ αποχαιρετά με θλίψη την Τασούλα Μπριλλάκη (1926-2016). Επονίτισσα, στέλεχος της Αριστεράς και ενεργή πολίτης υπήρξε μια θερμή υποστηρίκτρια των ΑΣΚΙ. Μετά τον θάνατο του συζύγου της Αντώνη Μπριλλάκη, κατέθεσε το αρχείο του στα ΑΣΚΙ και συνέβαλε καθοριστικά στην αξιοποίησή του, μέσα και από την έκδοση του τόμου Αντώνης Μπριλλάκης. Διαδρομές και αναζητήσεις της Αριστεράς μετά τον Εμφύλιο (επιμ. Ηλίας Νικολακόπουλος, Εύη Ολυμπίτου).

Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) και οι Φίλοι των ΑΣΚΙ αποχαιρετούν με θλίψη τον Στέφανο Στεφάνου, έναν μοναδικό αγωνιστή και αυτοδίδακτο λόγιο που τίμησε με την παρουσία του την Αριστερά και όλες τις συλλογικότητες στις οποίες αφιέρωσε την πολύχρονη ζωή του. Στο πρόσωπό του συνδυάστηκαν μοναδικά η παρόρμηση της δράσης με τη νηφαλιότητα του αναστοχασμού, η καλοσύνη με την ευθυκρισία, η λαϊκότητα με την βαθειά παιδεία. Για τα ΑΣΚΙ ο «θείος» Στέφανος υπήρξε ένα πρόσωπο οικείο, συγγενικό με τον οποίο μας συνέδεσαν πολλές ορατές και αόρατες κλωστές: το βιβλίο της πολυαγαπημένης του Παγώνας «Των αφανών», η συμμετοχή του σε μια σειρά από εκδηλώσεις, η υποδειγματική διόρθωση εκδόσεων μας, η συνεχής στήριξη στη διατήρηση και εμπλουτισμό των συλλογών της Εταιρείας, αποτέλεσμα της έγνοιας του για την ιστορία της Αριστεράς όπως αποτυπώθηκε και στην συστηματική συμμετοχή του στην ΕΜΙΑΝ. «Ένας από τους πολλούς της αριστεράς», όπως ο ίδιος μετριόφρονα αυτοαποκαλούταν χάραξε τις δικές του σελίδες στην ιστορία της, σμιλεύοντας ένα πρότυπο ήθους και συμπεριφοράς που θα το θυμόμαστε διαρκώς.

Το Δ.Σ. των ΑΣΚΙ

Περιηγηθήτε στην ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης πατώντας ΕΔΩ

Το 1999 οι κληρονόμοι του Μανώλη Κόρακα πρόσφεραν στα ΑΣΚΙ τη βιβλιοθήκη του πατέρα τους.  Στέλεχος της «Εργατικής Σοσιαλιστικής Ένωσης», διευθυντής της εφημερίδας Εργατική Σημαία (1929-1931), ανταποκριτής ξένων εφημερίδων στην Ελλάδα και αρθρογράφος ευρωπαϊκών περιοδικών, ο Μανόλης Κόρακας υπήρξε ένα από τα σημαντικά στελέχη του μεσοπολεμικού σοσιαλιστικού κινήματος, στο κλίμα της Β΄ Σοσιαλιστικής Διεθνούς.  Οι μελέτες του για τα σοσιαλιστικό και εργατικό κίνημα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, καθώς και η ενεργητική του παρουσία σε αυτό  προσδιόρισαν το χαρακτήρα ενός σημαντικού τμήματος της βιβλιοθήκης του.

Η βιβλιοθήκη του Μανώλη Κόρακα περιλαμβάνει 1.191 τίτλους εντύπων εκ των οποίων τα 1088 είναι βιβλία και τα 103 είναι περιοδικά και εφημερίδες, στην ελληνική, στην γαλλική και γερμανική κυρίως γλώσσα. Στην βιβλιοθήκη περιλαμβάνονται σειρές πρωτότυπων έργων του Καρλ Μαρξ, του Λέων Τρότσκυ, του Κάρλ Κάουτσκυ, της Ρόζας Λούξεμπουργκ, του Ζαν Ζωρές κ.ά. Συγκαταλέγονται, ακόμη, σπάνιες και πάντως δυσπρόσιτες εκδόσεις για τα σοσιαλιστικά ρεύματα και κινήσεις στην Ευρώπη του μεσοπολέμου καθώς και για το διεθνές εργατικό κίνημα. Στις θεματικές των συλλογών της βιβλιοθήκης περιλαμβάνονται ακόμη το ελληνικό πρωτοσοσιαλιστικό κίνημα, η δεκαετία του 1940, το εργατικό κίνημα και ο συνδικαλισμός, η αντικομμουνιστική φιλολογία κ.ά.

Μεγάλης σπουδαιότητας και σπανιότητας είναι και οι σειρές των περιοδικών που συγκέντρωνε ο ίδιος, από τη δεκαετία του 1910 έως τη δεκαετία του 1970. Για το λόγο αυτό αποφασίστηκε πέρα από την καταλογογράφησή και η συνολική ψηφιοποίηση ενδεικτικών εντύπων: Έρευνα, έκδοση του πρωτοσοσιαλιστή Πλάτωνα Δρακούλη, 1904-1906 [6 τεύχη], Αρχείον των Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών, 1921-1926 [9 τεύχη], Αρχείον Κοινωνιολογίας και Ηθικής, (δεκαετία ’50) [1 τόμος]  και Διεθνής Ζωή, 1958-1964 [78 τεύχη]. Επιπλέον επιλέχθηκαν για αποδελτίωση και ψηφιοποίηση 30 άρθρα από τα περιοδικά: Le Correspondance Internationale, 1921-1929 [18 άρθρα], L’ Internationale Communiste, 1922-1926 [6 άρθρα], και L ’Internationale Syndicale Rouge, 1921-1923 [6 άρθρα], που αφορούν την Ελλάδα και την Βαλκανική την περίοδο του Μεσοπολέμου.

Η καταλογράφηση της βιβλιοθήκης, η ψηφιοποίηση των περιοδικών εκδόσεων και η ανάρτησή τους στο διαδίκτυο πραγματοποιήθηκε από τα ΑΣΚΙ με τη συνδρομή του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου.

Κατάλογος βιβλιοθήκης σε pdf

Στη μνήμη του Σταύρου Κωνσταντακόπουλου, τα ΑΣΚΙ αναδημοσιεύουν τα κείμενα που δημοσιεύθηκαν στα Ενθέματα της Κυριακής 8 Μαρτίου.

Ξεπερνώντας το σοκ και σκεδάζοντας τον πόνο, φίλοι καλοί, σύντροφοι και συνάδελφοι του Σταύρου Κωνσταντακόπουλου βρήκαν τη δύναμη να γράψουν λίγα λόγια για τον σπουδαίο άνθρωπο που χάσαμε ξαφνικά την περασμένη Παρασκευή. Ο Κωνσταντακόπουλος, ανάμεσα σε όλα τα άλλα (καθηγητής την Πάντειο, μελετητής του φιλελευθερισμού και του Τοκβίλ, μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, αριστερός διανοούμενος, δάσκαλος), υπήρξε στενός φίλος και συνεργάτης των «Ενθεμάτων». Ας είναι τα λόγια τούτα ένα ματσάκι ρόδα, ένα χαμόγελο μέσα στη σκοτεινιά που πλάκωσε, μια αγκαλιά για τον ακριβό μας φίλο. Δεν τα χρειάζεται εκείνος πια, εμείς τα έχουμε ανάγκη — για να συνεχίσουμε. Και συνεχίζουμε.

Αριστείδης Μπαλτάς, Άξιος του δημόσιου Πανεπιστημίου

Νίκος Θεοτοκάς, Ήσουν από τη στόφα εκείνη που είναι φτιαγμένα τα όνειρα

Κώστας Τσιρώνης, Mε χιούμορ τσουκνίδας και βλέμμα σοκολατίνας

Αθηνά Συριάτου, Ο Οβελίξ του ακαδημαϊκού χωριού της Αριστερά

Δημήτρης Τζανακόπουλος, Ο Σταύρος στον ενεστώτα και στο μέλλοντα

Σταύρος Παναγιωτίδης, Τόσο φαρμάκι μέσα στην αγάπη

Νάσος Ηλιόπουλος, Ένας δάσκαλος που έσπαγε την ακαδημαϊκή γυάλα

Φίλια Δενδρινού, Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά…

Αναμνήσεις

του Σπύρου Ι. Ασδραχά

Από τον μικρό μου παιδικό γεωγραφικό ορίζοντα δεν είχε περάσει ο Άρης Βελουχιώτης, δηλαδή τη Λευκάδα και το απέναντι κομμάτι του Ξηρομέρου. Ίσως να είχα ακούσει το όνομά του στις συγκεντρώσεις που κάναμε στον ελαιώνα της Λευκάδας τα αετόπουλα. Ωστόσο, ο Άρης Βελουχιώτης καρφώθηκε στο μυαλό μου, αλλά και στις σημερινές μου αναμνήσεις από το τραγούδι του: «Λαμποκοπούν χρυσά σπαθιά, πέφτουν τουφέκια ανάργια, ο Άρης κάνει πόλεμο μ’ αντάρτες παληκάρια». Ο έμμετρος λόγος παραμένει στη μνήμη περισσότερο απ’ όσο οι αφηγήσεις. Τούτο το τραγούδι μοιάζει με δημοτικό, αλλά δεν είναι. Σήμερα θα το έλεγα δημοτικοφανές. Τότε όμως μικρό παιδί δεν μπορούσα να ξεχωρίσω τα ποιητικά είδη. Υπήρχαν κι άλλα αντάρτικα τραγούδια που κι αυτά τα θυμάμαι ακόμα. Το τραγούδι του Ρόβα για τον Ζέρβα, αλλά κι ένα άλλο που θα σας το παραθέσω: «Το λέν οι κούκοι στα βουνά, οι πέρδικες στα πλάγια, το λέει κι ο πετροκότσυφας σφυρώντας στα λαγκάδια. Ο Ζέρβας πάει στην Ήπειρο κι ο Χούτας πάει στο βάτο κι ο Καραμπέκιος πέρασε χωριά του Ξηρομέρου». Οι ΕΔΕΣίτες δεν είχανε τα δικά μας πλατυφτέρουγα τραγούδια που ένωναν τόπους και ανθρώπους που δεν τους βλέπαμε αλλά τους ακούγαμε μέσα απ’ αυτά. Τ’ όνομα Άρης Βελουχιώτης δε μου έλεγε από μόνο του τίποτα, τον Άρη δεν τον είχα δει και φυσικά δεν κυκλοφορούσε μια του φωτογραφία. Εξάλλου, τα ονόματα είχαν φύγει απ’ το δωδεκάθεο, όπως και τ’ άλλα αρχαία ονόματα και από χρόνια τα είχαν άσημοι ή λιγότερο άσημοι συμπατριώτες μου: Ποσειδώνας, Αγησίλαος, Πολυνίκης, Άρης, Αριστείδης και τόσα άλλα, για ν’ αναφέρω μονάχα τα αρσενικά κι όχι τα πάμπολλα θηλυκά, Περσεφόνη, Αθηνά, Πολυξένη κι ακόμα περισσότερα.