Εκδηλώσεις

Μελέτη στρατιωτική, χωροταξική, κοινωνική,

πολιτική, ζωολογικὴ καὶ γενικῶς έγκυκλοπαιδική,

μετὰ πλήθους στοιχείων ἀπὸ τὴν διεθνῆ βοτανολογία,

ποὺ γράφει ὁ συνεργάτης μας Μέντης Μποσταντζόγλου.

Ἐντός ἡμερῶν, τελιόνω μίαν μελέτην Μου ἐκ τετρακοσίων σελίδων, μὲ θέμα τὴν ἀνεπάρκειαν τῆς Ἐλλάδος εἰς προσεχὲς πραξικόπημα, προϊὸν μεγάλης σκέψεος κὲ σοφῶν ὑπολογιζμῶν. Διὰ τῆς μελέτης Μου ἁφτῆς, ἀποδικνύο ὅτι εἰς προσεχὲς πραξικόπημα ὀλίγων θερμοκεφάλων κεφαλῶν, ἡ θέσις τῆς Ἐλλάδος θὰ εἶναι τραγική. Ὁ κ. Πατακός, μὲ ἀδαμάντίνην διάβγειαν πνέβματος κὲ ὡς ἄνθροπος ποὺ ἀπεχθάνετε τὰ πραξικοπήματα, προανήγκειλεν ὅτι τοῦτο θὰ εἶναι κακὸν διὰ τὴν πειθαρχίαν.

Δηστηχὸς βλέπο ὅτι ὄχι μόνον θὰ εἶναι κακὸν διὰ τὴν πειθαρχείαν, ἀλλὰ καὶ ὀλέθριον διὰ τὸν ζωτικόν μας χῶρον. Καὶ τοῦτο διότη 8.800.000 Ἕλληνες ἐξετέθησαν ἐπικινδῆνος πανηγηρίσαντες διὰ τὴν Δημοκρατίαν καὶ ἐπιστροφὴν ἐξορίστων καὶ κρατουμένων κὲ ἑπομένος θὰ δημιουργηθῆ τρομακτικὸν πρόβλημα ἐδαφικῆς ἀνεπαρκίας χώρου. Καὶ γενᾶτε ταὸ ἐρότημα: Ὁ ἐξοπλισμός μας εἰς νήσους, εἶνε ἐπαρκὴς ἢ χολένομαι κὲ ἐδῶ στρατηγικῶς;

Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ φλέγον ἀφτὸ ἐρότημα, εἶνε δηστηχὸς ἀπογοητεφτική. Καὶ μὲ κίνδηνον νὰ φανόμεν δησάρεστοι, ἔχομαι ὑποχρέοσιν νὰ εἴπομεν καὶ νὰ βροντοφονήσομεν πρὸς τὸν Λαὸν τὴν ἀλήθιαν. ΟΧΙ. ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΟΜΑΙ ΝΗΣΟΥΣ ΕΙΣ ΕΒΡΕΙΑΝ ΚΛΙΜΑΚΑ.

Τὸ σύνολον τῶν νήσων μας ἀφτὴν τὴν στιγμήν, μόλις καὶ μετὰ βίας ἀνέρχεται εἰς 47. Ἑπτὰ διαθέτομε εἰς τὰ ἐπτάνησα, 12 εἰς τὰ δωδεκάνισα, 20 περίπου εἰς τὰς κηκλάδας καὶ 8 εἰς τὰς σποράδας. Ὁ ἀριθμὸς οὗτος κατ’ ἐμέ, κρίνετε ἀνεπαρκέστατος διὰ μίαν πρόχιρον μεταφορὰν δημοκρατικῶν αναρχικῶν στιχῖων.

Ἐὰν δὲ ἀπὸ τὸν ἀριθμὸν τῶν ὑπάρχων νήσων ἀφαιρέσομαι τὸν Σκορπιὸν ὅστις κατοικῖται κὲ νῆσον Σπετσοπούλαν ποὺ εἶνε ἀκατάληλος λόγω τῶν πολῶν ὄφεων, σκορπιῶν, σάβρων κὲ φασιανῶν κὲ ἄλλων ἐντόμων, τότε τὸ πρόβλιμα καθίστατε ἀκόμη ὀξήτερον. Ἔχο ὁλόκλιρον κεφάλεον κὲ διὰ τὴν ἀκαταληλότιτα καὶ τῆς Τήνου – εἰς περίπτοσιν ποὺ τὸ σοτήριον πραξικόποιμα ἤθελεν λάβη χόραν παραμονὰς Δεκαπενταβγούστου -- , καθόσον ἡ νῆσος ἄφτη μὲ τῆν συροὴν θρησκολήπτων, παρουσιάζη πολὰς ἀνομαλίας εἰς τὴν ἐξέβρεσιν κλίνων.

Ἄρα εἰς τὴν διάθεσιν τῆς νέας θερμοκεφάλου Χούντας θὰ ὑπάρξουν μόνον 44 ἀνεπαρκεῖς νῆσοι διὰ τὴν ὀρθολογιστικὴν κατανομὴν τῶν 8.800.000 ὑπόπτων δημοκρατικῶν φρονημάτων. Ἡ πρώτη ὄθεν ἐργασεία, κατὰ τὴν γνόμην Μου, ποὺ πρέπει νὰ γίνη – μετὰ τὴν ὀρκομοσίαν τῆς νέας κηβερνήσεος ἐνόπιον τοῦ ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν κὲ πάσης Ἐλλάδος κηρίου Σεραφείμ – εἶνε ἡ ταχῖα ἀποστολὴ ἡμίσεος ἐξ ἀφτῶν ἤτοι 4.400.000 ἀτόμων, εἰς τὴν μεγαλόνησον Κρήτην.

Ἠ Κρήτη ἐφτηχῶς ἀριθμεῖ 500.000 ψηχάς, ἀλλὰ πρὸ τῶν ἐκτάκτων περιστάσεων ποὺ θὰ διέρχεται ἡ πατρίς, δὲν θὰ ἀρνηθῆ τὴν φιλοξενείαν κὲ ἄλλων καὶ μὲ ὁλίγην καλὴν προσπάθειαν, ἡμπορεῖ νὰ διαθρέψη ἕνα συμπαγῆ πληθησμὸν ἀνερχόμενον εἰς 4.900.000. Βεβέος, ἐκ πρότης ὄψεος, ὁ ἀριθμὸς οὖτος φένετε ὁλίγον ἡψηλός, ἀλλ’ ἐὰν ἀπομακρήνομαι τοὺς Κρητικοὺς ποὺ καὶ αφτοὶ ἀπερισκέπτως ἐπανηγήρισαν καὶ τοὺς στείλομαι εἰς Ρόδον ἤ Χῖον, ποὺ εἶνε αἱ μεγαλήτερε νῆσοι ποὺ διαθέτομαι, τότε οἱ ἐξόριστοι ἐκ Κεντρικῆς Ἐλλάδος, διὰ τῆς ἀποχορήσεος τῶν νοσταλγῶν τοῦ παρελθόντος κρητικῶν, θὰ ἀναπνέουν καλήτερον κὲ θὰ ἔχουν μεγαλυτέραν ἐλεφθερίαν κινήσεως.

bost

Πρόβλιμα ἀσφαλὸς θὰ γενηθῆ μὲ τὴν ἄφιξιν τῶν μεταφερομένων εἰς Ρόδον Κρητικῶν, ἀλλὰ δὲν πρέπει νὰ μᾶς διαφέβγη τὸ γεγονὸς ὅτι καὶ ὁ πληθησμὸς τῆς Ρόδου ἀπεθέοσεν καὶ ἐξεδηλόθη μὲ τὴν ἄφιξιν τοῦ κηρίου Ζίγδη κὲ προέβη εἰς παντοειδῆς ἀσχημίας διὰ κάφσεος πτηνῶν κὲ ἄλων ἐκτρόπων καὶ ἄρα καὶ ἡ μετακίνησις τῶν Ροδίων πρὸς ἄλας περιοχάς, καθίστατε ἐπιβεβλημένη κὲ ὡς τοιοῦτον τόπον προτίνο τὴν Μητηλίνην. Φέροντες τοὺς Ροδίους εἰς Μητιλίνην, μετακινοῦμαι τοὺς Λεσβίους εἰς Χῖον ἐφχερὸς κὲ μετακινοῦντες ἀκολούθως τοὺς Χίους εἰς Σαντορίνην καὶ τοὺς Σαντορινέους εἰς Θάσον, εξεβρίσκεται χῶρος καὶ διὰ τοὺς πταίσαντας καλιεργητὰς μαστίχης ὑπὸ καλητέρας συνθήκας.

Ἀφοῦ λοιπὸν ἔτσι τακτοποιηθῆ τὸ πρόβλιμα τῶν ἐκδηλοθέντων Κρητικῶν ρίπτομαι ἔν βλέμα εἰς τὸν ὑπόλοιπον πληθησμόν. Πόσοι ἀπομένουν; Τέσερα ἐκατομήρια τετρακόσιαι χιλιάδες; Πόσαι εἶναι αἱ νῆσοι μας; Σαράντα τέσαρες; Ἄρα, ἐὰν στείλομαι ἀπὸ 100.000 εἰς ἐκάστην, τὸ πρόβλιμα λύετε. Φενομενικός, ἀφτὸ εἶνε ὀρθόν, ἀλὰ δηστηχὸς μαθηματικός, δὲν γίνετε. Δοκιμάσατε νὰ τοποθετήσετε 100 χιλιάδας εἰς τὴν Ἀστυπάλαιαν ἢ Δῆλον. Θὰ εἴδετε μὲ τρόμον, ὅτι οἱ μισοὶ θὰ πέσουν εἰς τὴν θάλασαν.

Διὰ νὰ μὴν συνβῆ ἀφτὸ κὲ θρηνήσομαι θήματα εἰς τὴν νέαν ἀναίμακτον ἐπανάστασιν, δὺο τινὰ πρέπει νᾶ γίνουν τὰ ὁποῖα θέτω ἀφιλοκερδῶς εἰς τὴν διάθεσιν τῶν ἀρμοδίων: Ἤ νὰ τοὺς ἀνανήψουν ἢ νὰ δοθοῦν ἀφστηρὲ ἐντολὲ νὰ παραμείνουν ὄρθιοι οἱ κρατούμενοι καθ’ ὅλην τὴν διάρκιαν τῆς ἐξορίας των.

Ἡ Γυάρος, ὑπὸ ἀρίστας συνθήκας – συνφόνως πρὸς ὑπεφθύνους μαρτηρίας ἀφιχθέντων – δήναται νὰ στεγάση καὶ νὰ διαθρέψη 15.000 κρατουμένους. Ἐὰν ὅμος δοθῆ ἐντολὴ νὰ ἀφιχθοῦν ἐκεῖ 100.000, δημιουργῆται ἀδιέξοδον διὰ τὰ φίδια καὶ σάβρας τῆς νήσου. Καὶ ναὶ μὲν ἠμποροῦν διὰ καταλήλου διαπεδαγογήσεος καὶ ἐξασκήσεος νὰ παραμένουν ὄρθια καὶ τὰ φίδια ἀλὰ σάβραν ὀρθίαν δὲν ἔχο δῆ. Ἡ σάβρα ζοολογικὸς ἔχει 4 πόδας. Πιθανὸν μερικὰς ὤρας νὰ καθήση εἰς τοὺς δύο της πόδας, αλλ’ ἀργότερον θὰ βαρεθῆ. Δὲν ἡμπορεῖ τὸ Κράτος νὰ βασισθῆ εἰς τὴν καλὴν της θέλησιν, διότι ἀργὰ ἢ γρήγορον θὰ ζητήση ἐλεφθερίαν χώρου διὰ να περιφέρετε ἀνενόχλητος, δεδομένου ὅτι ὁ τράχηλος τῶν ἐρπετῶν, ζυγὸν δὲν ὑποφέρει.

Τί πρέπει λοιπὸν νὰ γίνη διὰ νὰ ἔβγομεν ἀπὸ τὴν δήσκολον ἀφτὴν θέσιν; Δύο λύσεις ὑπάρχουν. Πρότον, νὰ κηρήξομαι τὸν πόλεμον, διὰ νὰ ἀποκτήσομαι περισοτέρας νήσους. Ἐπειδὴ ὅμος καμία γείτων χώρα δὲν διαθέτει τὰς νήσους ποὺ χρειαζόμεθα κατ’ ἀνάγκην θὰ πρέπει νὰ ἐκστρατεύφσομεν ὑπερποντίως καὶ νὰ ἐπιτεθόμεν εἰς τὴν Ἰνδονησίαν ποὺ διαθέτει ἀρχιπέλαγος πλῆρες χρησίμων νήσων. Ἀφτὸ ἴσος προκαλέση τρίτον παγκόσμιον πόλεμον, αλλ’ ἐὰν ἐξασφαλίσομαι τὴν διαβεβέοσιν τῆς Ἀμερικῆς ὅτι θὰ ἵστατε παρὰ τὸ πλεβρόν μας, θὰ ἐξέλθομαι καὶ ἐκεῖ νικηταί. Μόνη ἡ Ἰνδονησία εἶναι ἀφτὴν τὴν στιγμὴν ἡ μόνη μας ἐλπὶς διὰ νὰ ὀρθοποδήσομαι ὡς Ἔθνος παρὰ τὸ πλεβρὸν τοῦ ΝΑΤΟ.

Ἡ ἀποστολὴ μερικῶν ἐκατομηρίων ἀντιφρονούντων είς τὴν μεγαλόνησόν μας Κῆπρον, κατὰ τὴν γνόμην Μου δὲν εἶναι ἐφκταῖον, διότη θὰ περιπλέξη τὴν ὑπάρχουσαν κρίσιμον κατάστασιν ἐν Γενέβη καὶ ὁ κ. Γκιουνὲς πιθανὸν νὰ ἔβρη ἐπιχειρήματα ἐκ τῆς δημιουργίας καντονίου ἐξορίστων ἣ ὀμοσπονδιακοῦ κράτους κρατουμένων, φυλασομένων ὑπὸ τρίτης ἐθνοφρουρᾶς. Ἡ δημιουργία βάσεως ἀντιφρονούντων ὑπὸ τὰς παρούσας συνθήκας εἰς τὴν μεγαλόνησόν μας, ἄνευ εγκρίσεος τῆς Τουρκικῆς Κυβερνήσεος καὶ χαράξεος πρασίνης γραμμῆς, ἴσος προκαλέση πολὰς ἀνησηχίας εἰς τοὺς Τουρκοκηπρίους καὶ πρέπει πάση θησία νὰ αποφεφθχῆ. Ἀφόσον ὑπάρχη ἡ Ἰνδονησία, ἂς μὴν εἴμεθα πλεονέκτε.

Δευτέρα λύσις, πρὸς τὴν ὁποίαν μᾶλον κλείνω εἶναι, εἰς περίπτοσιν πραξικοπήματος νὰ παραμείνη ὁ πληθησμὸς εἰς τὰς θέσεις του καὶ μόνον τὸ Ἐθνικὸν Κέντρον νὰ ἐγκατασταθῆ εἰς Γυάρον καὶ νὰ ἐκδίδη διαταγάς, τὰς ὁποίας ἐμεῖς ἐδῶ ἐξόριστοι νὰ ἐκτελοῦμε. Καὶ ἡ νῆσος ἀφτὴ εἶναι ίδεόδης διὰ θερμοκέφαλον κηβέρνησιν, διότη μὲ ἐπληροφόρησαν ὅτι ἐκεῖ φυσάη πολή.

ΜΠΟΣΤ

Η «μελέτη» του Μποστ δημοσιεύθηκε στο πρώτο μεταπολιτευτικό τεύχος του περιοδικού ΑΝΤΙ, στις 7 Σεπτέμβρη 1974. Το ΑΝΤΙ κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Μάιο του 1972. Η έκδοση του περιοδικού απαγορεύτηκε αμέσως από τις αρχές της Χούντας και οι υπεύθυνοι συνελήθφησαν. Ξανάρχισε την κυκλοφορία του μετά την πτώση της δικτατορίας με την ένδειξη «περίοδος Β» (συμβολικά, καθώς η πρώτη περίοδος απαρτίζεται από ένα όλο κι όλο, κι αυτό απαγορευμένο, τεύχος) και εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα περιοδικά της αριστεράς για 34 περίπου χρόνια, με κεντρικό πρόσωπο τον εκδότη του, Χρήστο Παπουτσάκη (1934-2009).

Ο Μέντης Μποσταντζόγλου, ο θρυλικός Μποστ (1918-1995), συνεργάστηκε με το περιοδικό τόσο στο τεύχος που εκδόθηκε εντός δικτατορίας, όσο και στα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια. Εδώ, ενάμιση σχεδόν μήνα μετά την πτώση της Χούντας, αποτυπώνει με τον μοναδικό του τρόπο το κλίμα της περιόδου –μιας περιόδου εξαιρετικά πυκνής και ρευστής με ανοιχτά, ακόμα, όλα τα μέτωπα και αβέβαιο μέλλον – προειδοποιώντας (αφιλοκερδώς και υπευθύνως) για τις δυσκολίες που θα αντιμετώπιζε το εγχείρημα ενός νέου πραξικοπήματος, με βάση τα δεδομένα που δημιούργησε η πτώση της δικτατορίας στις 24 Ιουλίου, οι μαζικοί εορτασμοί που την συνόδευσαν και η υποδοχή των πολιτικών εξορίστων και κρατουμένων που ακολούθησε.

Στήλη: Κομμάτια και αποσπάσματα: Ιστορίες στο Κόκκινο

Επιμέλεια: Μάνος Αυγερίδης

Mercurial Superfly High

spanishbombs Η 17η Ιουλίου 1936, με τη στάση της «στρατιάς της Αφρικής» και άλλων τμημάτων του ισπανικού στρατού που την ακολούθησαν, σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. Ενός πολέμου που, εκτός απ’ το βαρύ φόρο αίματος που τον συνόδεψε στα τρία σχεδόν χρόνια της διάρκειάς του, έμελλε να καθορίσει την ζωή στην Ισπανία του 20ού αιώνα –με τη νίκη των Εθνικιστών, την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Φράνκο και την πτώση της 40 περίπου χρόνια μετά— και να αποτελέσει έναν απ’ τους σημαντικότερους τόπους μνήμης: σημείο αναφοράς, πεδίο αντιπαράθεσης ή συναίνεσης και συστατικό μύθο πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων από εκεί και πέρα· έμελλε, επίσης, να λειτουργήσει ως το προοίμιο μιας μεγαλύτερης σύγκρουσης, της μεγαλύτερης και τρομακτικότερης όλων, αυτής του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Ισπανικός Εμφύλιος, άλλωστε, δεν υπήρξε μόνο ένας εθνικός και ταξικός πόλεμος, αλλά κι ένας πόλεμος των κυρίαρχων ή αναδυόμενων ιδεολογιών της εποχής. Με την (και στην) πλευρά των Δημοκρατικών συντάχθηκαν, εντάχθηκαν και πολέμησαν δημοκράτες, αντιφασίστες, κομμουνιστές και αναρχικοί από όλη την Ευρώπη. Ανάμεσά τους και πολλοί Έλληνες εθελοντές, κάποιοι εκ των οποίων έχασαν τη ζωή τους στη μάχη, όχι (άμεσα) για την πατρίδα τους, αλλά για τα ιδανικά τους και μια διεθνιστική προοπτική ενάντια στον φασισμό και τους συμμάχους του. Σ’ αυτούς είναι αφιερωμένη η πρώτη συμβολή στη στήλη «Κομμάτια κι αποσπάσματα», προϊόν μιας σταθερής πια συνεργασίας των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας με τον 105,5 Στο Κόκκινο. Μια φωτογραφία απ’ το Φωτογραφικό Αρχείο των ΑΣΚΙ κι ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Δημήτρη Παλαιολογόπουλου, τον οποίον ευχαριστούμε για την παραχώρηση, Έλληνες αντιφασίστες εθελοντές στον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο (1936-39) (Εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήνα 1986., σ. 63-65).

Η δράση των Ελλήνων εθελοντών στην Ισπανία: Η εκπαίδευσή τους – Το πρώτο πολεμικό βάφτισμα στη Μαδρίτη

«Στο Αλμπαθέτε –τη μικρή ισπανική κωμόπολη, που όπως είδαμε, έγινε το κέντρο κατάταξης και εκπαίδευσης των Εθελοντών—φτάνανε απ’ όλες τις κατευθύνσεις και οι Έλληνες. Λίγοι στην αρχή, που πλήθαιναν σιγά-σιγά.

Η πρώτη ομάδα που την αποτελούσαν βασικά Έλληνες που ήρθαν απ’ τη Γαλλία, έφτασε στις αρχές του Οκτώβρη του 1936. Εκεί μαζί με αγωνιστές των άλλων Βαλκανικών χωρών και ιδιαίτερα Γιουγκοσλαύους, φτιάξανε το “Βαλκανικό Λόχο”. Υπεύθυνος των Ελλήνων ήταν ο Παναγιώτης Αϊβατζής, που είχε το ψευδώνυμο Μάριος. Αυτός άλλωστε σε συνεργασία μ’ έναν γιουγκοσλαύο αγωνιστή, πρωτοστάτησε στην ίδρυσή του.

Ο λόχος εντάχτηκε στο Τάγμα “Ντομπρόσφσκυ”, (είναι το όνομα του Πολωνού αγωνιστή της Παρισινής Κομμούνας), που μαζί με άλλα δύο Τάγματα αποτέλεσε την 11η Ταξιαρχία.

Μια άλλη ομάδα Ελλήνων τοποθετήθηκε στο “Βαλκανικό Λόχο” του Τάγματος “Τέλμαν”, που υπαγόταν στη 12η Διεθνή Ταξιαρχία.

Ήταν ακόμα εκείνη την εποχή και μια ομάδα Ελληνοκύπριων που ήρθαν από το Λονδίνο ενταγμένοι στον Αγγλικό λόχο. Ανάμεσά τους οι Αντώνης Θεοδούλου και Εζεκίας Παπαϊωάννου, ο σημερινός Γραμματέας του ΑΚΕΛ.

Οι δύο αυτές Ταξιαρχίες ήσαν οι πρώτες που σχηματίστηκαν και πήραν το βάφτισμα της φωτιάς στην άμυνα της Μαδρίτης.

Στις 6 και 7 του Νοέμβρη οι άντρες της 11ης Διεθνούς Ταξιαρχίας φτάσανε από το Αλμπαθέτε στη Μαδρίτη που τα φασιστικά στρατεύματα την πολιορκούσαν απ’ όλες τις μεριές, τράβηξαν κατ’ ευθείαν για την πρώτη γραμμή και έπιασαν τα πιο επικίνδυνα σημεία.

Το Τάγμα “Ντομπρόσφσκυ” μαζί με το Τάγμα “Κομμούνα του Παρισιού”, πιάσανε το δρόμο που οδηγούσε προς την Πανεπιστημιούπολη. Οι μάχες ήσαν πολύ σκληρές. Ο εχθρός με τα τεράστια πολεμικά μέσα που διέθετε, ενεργούσε λυσσασμένες επιθέσεις. Συνάντησε όμως τη γενναία αντίσταση των Διεθνιστών. Τα μέσα άμυνάς τους ήσαν πολύ φτωχά. Μερικές φορές για ν’ αποκρούσουν τις επιθέσεις μεταχειρίζονταν χειροβομβίδες που τις φτιάχνανε οι ίδιοι από κονσερβοκούτια γεμισμένα με εκκρηκτικές ύλες. Ωστόσο ο εχθρός δεν κατόρθωνε να προχωρήσει ούτε ένα βήμα.

Σε δύο-τρεις μέρες μπήκε στη μάχη κι η 12η Διεθνής Ταξιαρχία που πολέμησε το ίδιο ηρωικά όπως κι η 11η.

Οι μάχες της Μαδρίτης εκείνων των ημερών στάθηκαν αποφασιστικές όχι μονάχα για την Ισπανική πρωτεύουσα αλλά και για ολόκληρη την Ισπανία. Οι προσδοκίες του Φράνκο ότι θα την κυρίευε μέσα σε λίγες μέρες διαψεύστηκαν. Η Μαδρίτη έγινε σύμβολο, κι έδωσε κουράγιο στους Ισπανούς αντιφασίστες ν’ αντιμετωπίσουν τον εχθρό για δυόμισυ ακόμα χρόνια.

Ωστόσο οι απώλειες εκείνων των ημερών ήσαν πολύ μεγάλες. Φυσικά είχαν κι οι Έλληνες το μερίδιό τους.

Ανάμεσα στους Έλληνες που σκοτώθηκαν στη Μαδρίτη ήσαν οι Μανώλης Μαύρος από την Κάλυμνο, ο Αντώνης Φλώρος, ο Γιάννης Σταύρου, Θρακιώτης που ζούσε στην Γκρενόμπλ της Γαλλίας, ο Κώστας Καλπάκας, κι ο φοιτητής Σπίνος από τη Χίο γιος φαρμακοποιού που σπούδαζε στο Παρίσι.

Εκεί τραυματίστηκε βαριά κι ο ναυτεργάτης Νίκος Κουρκουλιώτης, ένα παληκάρι εύθυμο και ζωντανό που για τις ξεχωριστές του ικανότητες προβιβάστηκε σε ανθυπολοχαγό (αργότερα θα δώσει τη ζωή του στη Μάχη του Έβρου). Τραυματίστηκε μεταξύ άλλων κι ο Όμηρος Σεραφειμίδης (ψευδώνυμο Σταύρος), όπου μετά την ανάρρωσή του τοποθετήθηκε σαν αξιωματικός στο Ναυτικό».

Λεζάντα φωτογραφίας: Ομάδα εθελοντών, ίσως στο Αλμπαθέτε, σ’ ένα διάλειμμα πολεμικών ασκήσεων. Στην άκρη δεξιά (με το σακάκι ριχτό στην πλάτη) διακρίνεται ο Νίκος Βαβούδης (1906-1951), κομματικό στέλεχος του ΚΚΕ. Ασυρματιστής στις παράνομες κομματικές οργανώσεις στην μετεμφυλιακή Αθήνα, εντοπίστηκε από την Ασφάλεια τον Νοέμβριο του 1951 στην κρύπτη με τους ασυρμάτους και αυτοκτόνησε για να αποφύγει την σύλληψη.

Στήλη: Κομμάτια και αποσπάσματα: Ιστορίες στο Κόκκινο

Επιμέλεια: Μάνος Αυγερίδης

Air Jordan 1

Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας αποτελούν τον πρώτο φορέα στην Ελλάδα που ασχολήθηκε με την οργάνωση, ταξινόμηση και ψηφιοποίηση αρχείων που καλύπτουν τις δραστηριότητες Ελλήνων ευρωβουλευτών. Η προσπάθειά μας αυτή έγινε εφικτή στο πλαίσιο Προγράμματος Χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από αντίστοιχες προτάσεις που υποβλήθηκαν από τα ΑΣΚΙ σε δύο φάσεις το 2005-2006 και το 2008-2009 με σκοπό «την επεξεργασία του αρχειακού υλικού που οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συγκεντρώνουν κατά την άσκηση της εντολής τους και που το προσφέρουν υπό τη μορφή δωρεάς ή κληροδοτήματος». [Κονδύλιο του προϋπολογισμού: 2271 της Ενότητας Ι-Κοινοβούλιο, αριθμός δημοσίευσης C 88 της 8ης Απριλίου 2004]. Το πρώτο έργο αφορά το Αρχείο του Μιχάλη Παπαγιαννάκη και καλύπτει χρονικό διάστημα 15 ετών που αντιστοιχούν στις τρεις συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους (1989-1994, 1994-1999, 1999-2004), στις οποίες ο Μ. Παπαγιαννάκης διετέλεσε ευρωβουλευτής εκ μέρους του κόμματος της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ) 1989-1994 και στη συνέχεια του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου (ΣΥΝ) 1994-2004. Το δεύτερο έργο αφορά το Αρχείο του Αλέκου Αλαβάνου και καλύπτει τα 23 χρόνια της θητείας του στο Ευρωκοινοβούλιο από το 1981 που εντάχθηκε η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι τον Απρίλιο του 2004 οπότε εξελέγη βουλευτής του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου στη Β΄ Περιφέρεια Αθηνών. Τα αρχεία αποκτήθηκαν από τα ΑΣΚΙ με αντίστοιχες πράξεις δωρεάς από τους κατόχους τους τον Μάιο του 2005. Ορισμένες κατηγορίες πρωτότυπων τεκμηρίων είναι δυνατόν να βρίσκονται στα αρχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Κόμματος του Συνασπισμού. Τα αρχεία έχουν αναπαραχθεί σε μικροφίλμ και CD και είναι στο σύνολό τους προσβάσιμα στον παρόντα διαδικτυακό τόπο χωρίς χρέωση.

Ψηφιακό Αρχείο Μιχάλη Παπαγιαννάκη